3 ilden sonra Batman’a bağlandı... İşte o ilçe

Eski adıyla Sasun ya da Kabilceviz olan ve bugün Batman’ın 6 ilçesinden biri olan Sason, dağların arasında kurulmuş eski bir yerleşim yeridir. Şifalı sularıyla da bilinen Sason, geçmişte Diyarbakır’a bağlıydı.

Sason, dağların arasında kurulmuş eski bir yerleşim birimidir. İlçe merkezi Helkıs Dağı eteklerine kurulmuştur. İlçe'nin girişinde şifalı içmeler vardır. Sason dağların bir yanı Kozluk üzerinden Bitlis'e çıkarken diğer yanı Muş ovasına çıkar. 3000 metrekareye yakın yükseltisiyle Mereto Dağı, Diyarbakır havzasından net bir şekilde görülmekte olup, yörenin en yüksek dağıdır. Batman’ın 6 ilçesinden biri olan Sason’un nüfusu ise 2023 yılı itibariyle 30 bin 774 kişidir. Ermenice  Sasun ve Sanasunk adları 3. yüzyıldan itibaren Ermeni, Bizans, Süryani ve Arap kaynaklarında kaydedilmiştir. Tarihî Sasun bölgesi bugünkü alanına ek olarak Mutki ve Kozluk (Hazzo) ilçelerini de kapsamaktadır. Bölgede tarihsel olarak Kürt, Arap ve Ermeni halkları bir arada yaşamışlardır.

1864 yılında Osmanlı yönetiminde eyaletlerin yerine vilayetler kurulurken, Sason Siirt Sancağı ile birlikte Diyarbakır Vilayetine bağlanmıştır. Nitekim 1871 tarihli Diyarbakır Salnamesinde Sason, Siirt Sancağına bağlı olduğu belirtilmektedir. 1844'lerden sonra Siirt Sancağı’nın sırası ile Bitlis Vilayetine Cumhuriyete kadar da Muş’a bağlı olduğu görülüyor. Cumhuriyetten sonra Sason, kesin olarak Siirt Vilayetine bağlı bir kaza durumuna getirilmiştir.1938 Kozluk, Sason'nun bir bucağı iken bu tarihte ayrılarak ilçe statüsünü kazanmıştır.

Cumhuriyetin ilk yıllarında Muş’a bağlı olan Sason, daha sonra kendisine bağlı Siirt’e bağlı bir ilçe haline getirildi. Sason, 1935'te ise tekrar Muş’a bağlandı. Sason kendisine bağlı olan ve adı Kozluk ilçesi olarak değiştirilen Hazzo nahiyesi ile birlikte 1938'de iki ayrı ilçe olarak Siirt'e bağlandı. 16 Mayıs 1990'da Resmi Gazete'de yayınlanan 3647 sayılı kanunun 2. maddesine göre Batman'ın il olmasıyla Sason'un Batman’a bağlanması kararı alındı.