Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Uluslararası Medikal Kurtarma Ekipleri Derneği Bilimsel Kurul Başkanı Prof. Dr. Hilmi Özden, deprem sırasında uygulanması gereken korunma yöntemlerini anlattı.
Prof. Dr. Özden, yaptığı yazılı açıklamada, deprem afetiyle mücadelenin bir bütün olduğunu, binaların belirlenen yer ve yapım kurallarına göre inşa edilmesinin, zemini riskli yerleşim yerlerinin yapılandırılmamasının, mevcut binaların dayanıklılıklarının artırılmasının, afetlere hazırlık planları yapılmasının, büyük eşyaların sabitlenmesinin ve deprem çantası hazırlanmasının hayati önem taşıdığını hatırlattı.
Deprem sırasında yapılacak doğru hareketlerin hayat kurtardığını dile getiren Özden, şu bilgileri verdi:
"Panik yapılmamalı, sabitlenmemiş eşyalara ve pencere kenarlarına yaklaşılmamalı, balkona çıkılmamalı, asansör kullanılmamalı, merdiven ya da çıkışlara koşulmamalıdır. Balkon ya da pencereden atlamak asla düşünülmemelidir. ABD Federal Acil Durum Yönetim Kurumu (FEMA), bir deprem sırasında yaralanma ve ölümü azaltmanın en iyi yolunun 'eğil, korun ve bekle' şeklindeki uygulamanın harekete geçirilmesi olduğunu belirtmiştir. Bu hareket AFAD tarafından 'çök-kapan-tutun', AKUT tarafından 'çök/yat-korun/kapan-tutun' ile ifade edilmektedir. Basit üç aşamalı reaksiyon, depremden sağ çıkma şansını büyük ölçüde artırabilmektedir. Sarsıntı başladığında korunmak için çok az zaman olacağından hareket etmek zorlaşacaktır. Bu nedenle ne yapılacağına çabuk karar verilmelidir."
"Sallanma durana kadar tutunun"
Özden, deprem anında yaşanan paniğin de olumsuz sebepler doğurduğuna işaret ederek, açıklamasına şöyle devam etti:
"Kendinizi bulunduğunuz yere ellerinizin ve dizlerinizin üzerine bırakın yani eğilin. Bu pozisyon sizi yere düşmekten korur ve ayrıca alçakta kalmanıza ve yakınlardaysa sığınağa sürünmenize izin verir. Tek kolunuz ve elinizle başınızı ve boynunuzu kapatın. Yakınlarda sağlam bir masa varsa, sığınmak için altına sürünün. Barınak yoksa pencerelerden, yüksek mobilyalardan, kırılabilecek veya üzerinize düşebilecek diğer eşyalardan uzakta bir iç duvarın yanında sürünün. Dizlerinizin üzerinde durun ve hayati organları korumak için eğilin. Sallanma durana kadar tutunun. Korunağın altındaysanız, bir elinizle tutunun ve sallanırken hareket ederse korunağınızla birlikte hareket etmeye hazır olun. Boyun ve baş kırıklarını önlemek için başınızı ve boynunuzu kollarınız ve ellerinizle tutun."
Sarsıntı sırasında en önemli konunun baş ve boynu korumak olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özden, baş ve boynu korumanın ölüm riskini azaltacağını kaydetti.
Özden, okullarda deprem bittikten sonra binadan tahliyenin yapılması gerektiğine değinerek, "Sınıftaysanız eğilin, kapanın ve bekleyin. Binadan dikkatlice çıkmadan önce sallamanın durmasını bekleyin. Öğretmenlerden ve yöneticilerden gelen talimatları ve talimatları izleyin. Yıkıntı altında kalırsanız hayati risk yaratabilecek hareketlerde bulunmayın, enerjinizi dikkatli kullanın, gürültü çıkarın ve yardım ekiplerine güvenin." ifadelerini kullandı.