Aileleri endişelendiren gece teröründen kısaca bahsetmek istiyorum.
Uyku süreçleri, REM ve NON REM olmak üzere kabaca ikiye ayrılıyor.
Non-REM uyku evresinden çıkamama hali olarak tanımlanabilir gece terörü.
Üçüncü ya da dördüncü NON-REM evresinde oluşan bir uyku bozukluğudur.
4 - 6 yaş arası çocukların % 5-15 arasında görülse de 9 aydan küçük bebeklerde de görülebilir. Uykuya daldıktan 2-3 saat sonra genelde ortaya çıkan bu olay 3 dk. ıle 30 dk arası sürebilir.
PEKİ, NASIL BİR TABLO OLUŞUYOR?
Uykunun aniden bozulması ve çocuğun tamamen korkmuş, şaşkın bir biçimde uyanması şeklinde görülür.
Atak sırasında çocuk sakinleştirilemez ve atak geçtikten sonra çocuk hiç bir şey olmamış gibi uykuya geri döner.
KABUSTAN FARKLARI NELERDİR ?
Kabuslar gecenin 2. yarısında görülürken, Gece Terörü uykuya daldıktan 2-3 saat sonra gerçekleşir. Kabuslar uyandıktan sonra hatırlanır.
Kabus gören çocuklar uykuya yeniden geçmekte zorlanır.
Gece Teröründe ise çocuk hiçbir şey hatırlamaz. Atak bittikten sonra çocuk sessiz uykuya hemen geri döner.
GECE TERÖRÜNE AİLELER NASIL MÜDAHALE ETSİNLER ?
Aileler için gece terörü yaşayan çocuklarını bu şekilde görmek ve onları hiçbir şekilde sakinleştirememek zor bir durumdur.
Atak sırasında çocuk, anne ve babasının yanında olduğunu bile fark etmez. Çocuğu uyandırmaya çalışmak doğru değildir.
Çocuğun yanında kalmak, güvenliğini sağlamak, geçmesini beklemek, uyandırmamak ve çok konuşmadan “anne baba burada güvendesin” demek yeterlidir.
Ayrıca oda sıcaklığı azaltılabilir veya farklı bir odaya götürülebilir.
Atak geçtikten sonra çocuk yeniden uyur ve sabah hiçbir şey hatırlamaz.
Bunu ona hatırlatmaya da gerek yoktur.
GECE TERÖRÜNÜ ENGELLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Gece terörünün özel bir tedavisi yoktur.
Ancak bazı küçük önlemler alınabilir.
Öncelikle çocuğumuzdaki stresini azaltmalı, rahatlatıcı bir uyku öncesi rutin oluşturmalı ve yeterli miktarda uyku uyuduğundan emin olmalıyız.
Çok yorgun şekilde uykuya yatmasını engellenmesi mutlaka faydalı olacaktır.
Düzenli bir uyku ve yemek programı gece terörü oluşumunu engelleyebilir.
Ayrıca kafein veya çikolata gibi uyarıcılardan uzak durmasını sağlamak, ılık bir banyo yaptırmak, tv-ipad izlenmesini kontrol altına almak işe yarayabilir.
Gece yatmadan önce gün içindeki pozitif olayları konuşmakta fayda sağlayacaktır.
Eğer atak gece aynı saatlerde tekrarlanıyor ise atağın başlamasından 15 dakika önce çocuğu hafifçe uyandırmak atağın başlamasını engelleyebilir.
PEKİ GECE KORKULARINI ENGELLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Çocukların korkuları ile baş edebilmelerine yardımcı olmak kilit unsurdur.
Kitap-hikaye okumak, konuşarak çocukların gerçek ile hayal gücünü ayırt etmelerine yardımcı olabilir.
Korkularının üstesinden gelebilmeleri için yollar aranmalı; örneğin eğer karanlıkta gölgeler korkutucu şekiller yaratıyor ise, çocuğun yanına bir el feneri verilebilir.
Karanlık alıştırmaları yapılabilir. Karanlık odada kamp yapma oyunları- el feneri ile alıştırmalar gibi.
Sessiz ortamdan veya dış seslerden rahatsız olan çocuklar için ninni, şarkı ya da beyaz gürültü faydalı olabilir.
Uyku oyuncakları yardımcı olabilir.
Çocuğun odasında birlikte kalabilecek küçük bir hayvan edindirilebilir. (su kaplumbağası, balık gibi)
Gündüz uykularını yeterli seviye aldığına emin olunmalı, yorgun şekilde uykuya dalmasının engellenmesi korkuları engellemekte fayda sağlayabilir.
Onları güçlendirmek, motive etmek, duygularını anlamak, korkuları küçümsememek, sihirli sözcükler (özellikle 3 yaş sonrası için), pozitif konuşmalar yapmak, korku kovucu spreyler kullanmak, kapı koruyucu oyuncaklar ve gece lambası kullanmak işe yarayabilir.
UYKUDA KONUŞMAK VE UYURGEZERLİK
Genellikle 8-12 yaşları arasında görülen bu durum, 5-15 dakika kadar sürebilmekte, geçmesi aylar ya da yıllar alabilmektedir.
Çocuğunuzu sakince odasına götürün, sessizce konuşun.
Çikolata – kafein tüketimi kısıtlanabilir.
Eğer her gün gerçekleşiyor, diğer etkenler düzenlendi ve halen devam ediyor ise; çocuğunuzu yattıktan 1 saat sonra nazikçe uyandırarak döngüsünün değişmesini sağlayabilirisiniz.
Tabi ki her zaman bir sağlık problemi olup olmadığı öncelikle değerlendirilmelidir.
ÖZETLE NE SÖYLEMEK İSTERSİNİZ BU KONUDA
Çocuklarımızın gece rahat uykular yapabilmesini sağlamak için, onlara yaşlarına uygun bir rutin uygulayıp, uyku saatlerini düzenleyip, uyku ortam ve güvenliğini sağlayarak yorgun yatışları engellemeli, uykular öncesi pozitif konuşmalar ile çocuklarımızın duygusal zindeliğinin destekleyerek, korkularını yenmeleri konusunda yardımcı olabiliriz.