Ekonomik ve sosyal haklar, emekçilerin en öncelikli insan hakkıdır.
Ne yazık ki özellikle özel sektörde asgari ücretin bile altında çalıştırılan birçok emekçinin hakları gasp ediliyor, haksızlığa maruz kalıyorlar.
Batman’da market zincir ve mağazalarının birinde çalışan bir emekçi yazmış bana “kimse neden sorunlarımızla ilgilenmiyor” diye.
Haklıdırlar.
Bu gün Batmanda AVM ve gıda sektöründe faaliyet gösteren zincir marketlerde 2 bin’in üzerinde emekçi çalışıyor.
Tanıdığım, tanımadığım birkaç kişi ile çalışma koşulları, sorunları ile ilgili görüşme fırsatım oldu, market emekçileri dertli mi dertli.
Yaptıkları iş kolunun kendileri açısından ne bir geleceği ne bir kariyeri ne de görevde yükselme durumu var.
Sadece çaresizlikten ve başka iş bulamadıklarından dolayı marketlerde çalışmak zorunda kalıyorlar.
Devletin ön gördüğü asgari ücretin üstünde bir ücret alan çok az kişi var.
Marketlerde çalışanlardan kimisi reyon görevlisi, kimisi kasiyer, kimisi temizlikçi, görevleri ne olursa olsun iş yükleri ağır.
Her biri adeta hamal gibi çalışıyor.
Yükü indir, reyona taşı, oradan orya taşı, hemen hemen her market çalışanı bütün bu ağır iş ve işlemleri yapmak zorunda kalıyor.
Sorunları tabi bununla sınırlı değil.
Giyim kuşamlarından tutun, saç modellerine kadar market yönetimi tarafından müdahale edilmektedir.
Özellikle bazı market yöneticilerinin, kadınların giyim, kuşam, davranış şekline kadar müdahale ettikleri bile oluyor.
Zincir marketlerde işçilerin insanca çalışma koşulları ve ücret için talep ettiği haklardan bazıları şunlar;
Çalışma saatleri 8 saat ile sınırlandırılmalıdır.
Çok iş az işçi politikasından vazgeçilmeli.
Yemekhane ve dinlenme salonlarındaki koşullar iyileştirilmeli.
Fazla çalışma esnasında mesai ücreti ödenmelidir.
Dinlenme ve yemek saatleri süresi yasaya uygun olmalıdır.
Zorla yıllık izin ve ihtiyaç durumunda ise izin hakları tanınmalıdır.
Asgari ücretin altında düşük ücret verilmemeli.
Vasıf ve uzmanlık alanına göre ücretler belirlenmeli.
İş güvenliği ve sağlığı konusunda yeteri kadar önlem alınmalı.
Müşteriye şirin görünme ve daha fazla ürün satma dayatmasından vazgeçilmeli.
Market işçilerinin haklarını arayacak bir mekanizma oluşturulmalı.
Market çalışanlarına yönelik sistemli mobing uygulamasına son verilmeli.
Daha fazla kazanç elde edebilmek için işçiler sömürülmekte ve zülüm yapılmakta, bu uygulamalardan derhal vazgeçilmeli.
Evet, market işçilerinin talepleri kısaca bunlardan oluşuyor.
Batman’da yüzün üzerinde büyük market bulunmaktadır.
Hangisinde çalışanlara yönelik hangi haksız uygulama var bilmiyorum.
Ama işçilerin talebini her market yönetimi, gözden geçirmelidir.
Çalışanların haklarına ve emeklerine saygı göstermeliler.
Yeri geldiği zaman Batmanın marketlerini de bu köşede tanıttım ve “esnafına sahip çık” kampanyalarına destek verdim vermeye devam edeceğim.
Bu güne kadar kimsenin sorunlarına değinmediği market çalışanı emekçi kardeşlerimizin sorunlarının çözümü için de taleplerini burada dillendirmeye devam edeceğim.
Umarım bu haklı talepler dikkate alınır.