Referandum uzun soluklu bir süreç ile son buldu. Uzun bir süre; televizyon programları, açık oturumlar, paneller, mitingler ile Anayasa değişiklik maddeleri anlatılmaya çalışıldı.
Ancak bunca anlatıma rağmen anayasa değişikliği yeterince anlaşılamadı. Anlaşılamamasının nedenlerinden biri farklı cephelerin aynı maddeleri farklı yorumlamaları.
Diğer bir neden ise anayasa değişikliği anlatımı yerine farklı konulara girilmesi idi. Örneğin Kemal Kılıçdaroğlu’nun ne hikmetse son haftalarda “Kontrollü Darbe” söylemini gerçekleştirmesi konunun sapmasına neden oldu.
Muhalefet hayır demesini “Tek adam”lık gerekçesine bağladı. İktidar ise Evet demeyi “İstikrar” ile eşdeğer gördü.
Muhalefet bu söylemle insanların kafasını karıştırmaya çalıştı. Ama bu söylemini herhangi bir anayasa değişiklik maddesi ile destekleyemedi.
Ayrıca insanlar muhalefete de güvenemiyor. Zira muhalefetin istikrar ve güven konusunda sicili pek temiz değildir.
Anayasa değişiklik maddelerinden biri de seçilme yaşının 18’e indirilmesi oldu. Ancak anket sonuçlarında gençlerin “Evet” konusunda yeterince ikna edilememiş olduğunu göstermektedir.
Özellikle 1995 ve sonrası doğanlar yönetimde istikrarsızlık yaşanan dönemleri görmediler. Zira son 15 yıldır zaten koalisyon dönemi yaşanmadı.
Yürütmedeki istikrarsızlığın yaşandığı dönemleri görenler işin farkındadırlar. Hayat pahalılığı, enflasyon, devalüasyon v.s. ile insanlar hayatlarından bezmişlerdi.
Daha eski dönemler örneğin;1980 öncesi Ecevit, Erbakan ve Demirel’in koalisyon yaptığı dönemler ise karaborsa ve kuyrukların yaşandığı; elektrik, ulaşım ve iletişime hasret olunan dönemdi.
İşte güçlü Evet bu dönemi yaşayanlar tarafından verilmektedir. Ancak gelecek yine gençler üzerine inşa edilir.
Onun içindir ki, Yasama bundan sonra gençlerden oluşacaktır. Özellikle yürütme ile yasama arasına kalın çizginin çizilmesi yasamanın cazibesini azaltacak.
Yasama; yasama konusunda çalışan liyakatli ellere teslim edilecek. Çalışan emek verebilen gençler yasamada etkin rol alabilecek.
Referandum ile ilgili birçok anket yapıldı. Ancak görülen o ki anket firmalarının da sonuçları net değil. Her firma farklı pencereden bakıp farklı sonuç çıkarmaktadır.
Referandum sonucu ne olacak? Bunu kestirmek zor. Zira 1 Kasım seçimlerinde defalarca anket çalışmaları yapmalarına rağmen yaklaşan tek firma ile sonuç arasında 2 puan vardı.
Aşağı yukarı bir tahmin verirsek Evet oranının yüzde 50-55 bandında olacağıdır. Yani ortalama olarak yüzde 52 civarında bir Evet çıkacağını zannediyorum.