Wikipedia gibi kimi siteler yasaklanmasa, yasakları VPN kullanarak aşmayı kimse öğrenmeyecekti. Şu an VPN kullananların birçoğu VPN’in ne olduğunu bile bilmeyecekti.
Yurt dışından getirilen telefonların kullanımı için alınan harç önce 100 sonra 500 ardından 1500 liraya çıkarılıp vatandaşın cebi sömürülmeseydi.Kimse telefonlarına klon İMEİ attırmayı aklına getirmeyecekti.
ÖTV vergisi aracın bedelini aşmasaydı, insanlar yurtdışında oturan yakınlarından aldıkları vekaletle yabancı plakalı araçlar edinmeyi akıl etmeyecek ya da sahte engelli raporlarıyla ortalık engelli araçla dolmayacaktı.
Bir pakette 20 dal sigaranın 18 tanesine alınan vergilerle çökmeseydiler sigara kaçakçılığı bu kadar geniş bir pazar edinmez kaçakçılık bu kadar yaygınlaşmazdı.
Akaryakıta haftada bir, elektriğe kafaları estikçe bunca zam yapılmasaydı insanlar ne kaçak akaryakıt kullanır ne de elektrik kaçırırdı.
Bir çalışanın işverene toplam vergi maliyeti işçiye ödenenin yarısını, bin lirayı bulmasaydı kayıt dışı çalışan sayısı bu kadar artmayacaktı.İşveren de işçisine daha çok ücret verebilecekti.
Tüm okullarımız donanımlı ve yeterli olsaydı veliler çocuklarını diledikleri iyi okullara kaydettirmek için okulun bulunduğu mahalledeki eş dostun ev adresine kaydetme yoluna gitmeyecekti.
Sözüm ona ücretsiz sağlık hizmetleri kapsamında her muayeneye para ödemek zorunda kalmasak kimse doktoru aradan çıkarıp eczaneden doğrudan ilaç almayacaktı.
Politikacılarımızın dili bu kadar keskin ve saldırgan olmasa, dış politikada önüne gelene diklenmeseydi, her söylemde dolar nasıl etkilenecek altın ne olacak deyip, insanlar elinde birikmiş üç kuruşunu hangi yatırım aracına koyabileceğiyle ilgili ekonomi uzmanı kesilmeyecekti.
Hani eskiden klişe bir ifade vardı: Ödediğiniz vergiler size yol, su elektrik olarak dönecek.Kimse zikretmiyor artık. Neden mi? Çünkü yol da su da elektrik de beleş değil onu geçtim haftalık zamlarla ödenebilecek gibi değil.
Tüm bunları öğrenmemizin imkânı yoktu, yapmanın da gereği yoktu.Gerekçeleri oluşturduğunuzda vatandaş da yolunu yordamını öğrenir.
Bahsi geçen örneklerde ve istisnasız bütün alanlarda her kaydın size ağır maliyetler çıkardığı bir ortam ve zamanda kayıt dışılığın dayanılmaz hafifliğini ya da ucuzluğunu tercih ediyor vatandaş.
Yani özetle onlar vatandaşın şeridini kapatmasa ters şeride kimsenin gireceği yok. Bu ters şeride girmeyi haklı çıkarır mı çıkarmaz elbette. Ama kaçınılmaz kılar.
Onlar vatandaşın boğazına yapışıp iliğini kurutmaya çalıştıkça vatandaş da kaçmanın, kaçağın, kaçırmanın yolunu öğreniyor.
Keşke bunu öğretmeseler vatandaş da öğrenmese ve yapmasaydı.
Herkes kendi şeridine dönsün kimse ters şeride girmesin demek için mevcut şeridi açıp genişletmek vatandaşa soluk aldırmak gerekir.
Yoksa ters şeride ceza kesmek hiçbir şeye çözüm olmaz. Vatandaş araziye vurur dağa bayıra vurur ki yollardır yaşadığımız budur