Hipertansiyon, 2 kat arttı

17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü'nün bu yılki teması, hastalıkla mücadeleye dikkati çekmek amacıyla "Kan basıncınızı doğru ölçün, kontrol edin, uzun yaşayın" olarak belirlendi. Yüksek kan basıncına sahip kişilerin semptomları hissetmedikleri ve kan testi yaptırmadıkları için uzun süre hastalığı fark etmemeleri nedeniyle hipertansiyon, bilim insanları tarafından "gizli katil" olarak tanımlanıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, dünya genelinde 30-79 yaşındaki 1,28 milyardan fazla yetişkin hipertansiyon hastası. Bu hastaların yaklaşık yüzde 46'sının durumlarından habersiz olduğu tahmin ediliyor. Hipertansiyon hastalarının yüzde 42'sinde hastalığın teşhis ve tedavisi sağlanırken, hastalığa sahip 5 yetişkinden 1'inde (yüzde 21) durum kontrol altına alınabiliyor. Dünya çapındaki ölümlerin ve kalp, beyin ve böbrek hastalıklarının en önemli nedenlerinden biri olarak gösterilen hipertansiyonun tedavisi genellikle düşük maliyetli ilaçlarla sağlanıyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme, fazla kilolar ve tütün ürünleri kullanımından kaçınmanın yanı sıra fiziksel aktivite hipertansiyon riskini azaltan başlıca faktörler arasında yer alıyor. Dünya geneli hipertansiyon hastalarının sayısı 30 yılda 2 kat arttı. Erken ölümlerin temel nedenlerinden biri olarak gösterilen hipertansiyon son yıllarda arttı. Hipertansiyon hastalarının sayısında 1990-2019 yıllarında yüzde 100 oranında bir artış görüldü. Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 1990-2019 dönemine ait verilerine göre hastaların sayısı 2019'da 1,28 milyara ulaşırken, bu hastaların 700 milyonundan fazlası tedavi edilmedi. Hipertansiyon görülme oranı bölgeden bölgeye farklılık gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, Afrika yetişkinler arasında hipertansiyon görülme oranının en yüksek olduğu bölge konumunda. Bu oranın yüzde 27 olduğu Afrika Bölgesini yetişkinlerde hastalığa rastlanma oranının yüzde 25 olduğu Karayipler takip ediyor. Amerika Bölgesi ise yüzde 18 ile hastalığın en az rastlandığı bölge konumunda. Bölgede 180 milyon yetişkini etkileyen hastalığın önlenmesi halinde her yıl yaklaşık 420 bin kişinin hayatı kurtulabilir. Dünya genelinde sayıları 1,28 milyarı aşan hipertansiyon hastalarının 3'te 2'sinden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde bulunuyor. 2019 verilerine göre, Kanada, Peru ve İsviçre, dünyadaki en düşük hipertansiyon hastası oranına sahip ülkeler olurken, en yüksek oranlar kadınlarda Dominik Cumhuriyeti, Jamaika ve Paraguay; erkeklerde Macaristan, Paraguay ve Polonya'da görülüyor. Hipertansiyon hastalığının etkili şekilde tedavi edildiği ülkeler Kanada, İzlanda ve Güney Kore olurken, sahra altı Afrika, Asya'nın orta, güney ve güneydoğu bölgeleri ile Pasifik Adası ülkelerindeki hastaların tedaviye ulaşmakta zorluk çektiği belirtildi. Ayrıca hipertansiyonun erkeklerde görülme olasılığı yüzde 37,6 iken bu oran kadınlarda yüzde 33 civarında. (Hatice Türkan)