Yazan ve derleyen EKREM GÜNAYDIN
İzinsiz iktibas edilemez.
1964 yılında ailesi Batman'a göç etti ve aynı yıl askere gitti. Mersin’de 2 yıl süreyle vatani görevini yapan Selim Saltekin, dozer operatörü olarak görev yaptı. Askerlik dönüşünde yaptığı tüm iş başvuruları ve girişimleri sonuçsuz kaldı. Bedensel ağır işlerde çalışmaya gücü yetmeyince, bisiklet tamirciliği yapmaya karar verdi. 1968 yılında 2. Cadde’de, Ulu Cami Minaresine çıkan 717. sokağın başında dükkân açtı. Artık Selim Usta olarak anılmaya başladı.
O TARİHLERDE BATMAN, TOPRAK ZEMİNDEN OLUŞUYORDU
O tarihlerde Batman’ın Cadde ve sokakları toprak zeminden oluşuyordu. Yağışlı günlerde yollar, çamur deryasına dönerdi. Yaz mevsiminde ise sıcaklığın etkisiyle cadde ve sokaklarda derin çatlaklar oluşurdu. Hafif bir rüzgârda veya araçların caddeden geçişi sırasında, sokaklardaki toz-toprak, işyerimizdeki yeni malzemeleri bir anda eski bir görüntüye kavuştururdu. Bu mevsimde gündüzleri karasinekler geceleri ise sivrisinekler Batmanlıların baş belasıydı.
BİSİKLET TAMİRATINA BAŞLADI
Selim Saltekin, hayatında güzel bir anı olarak kalan o günleri anlatırken “O dönem Batman'da birkaç bisiklet tamircisi vardı. Bunlar Rahmetli Titto (Abdurrahman Tanık), Kent (Hayrettin Tanık) ve Arro (Necdet Tanık ) kardeşlerdi. Ben de şoförlük mesleğini bildiğimden elim tamire yatkındı. Dükkânı açtım. İlk gün bir genç geldi. Bisikletinin tekerleği patlaktı. Onu tamir ettim, 50 kuruş verdi. O günden günümüze bisiklet tamir ettim. Tamir parası az gelince bisiklet kiraya vermeye başladım” diyor.
40 YAŞ ÜSTÜ HERKES, KİRALIK BİSİKLETLERE BİNMİŞTİR
Bu gün hayatta olan 40 yaş ve üstü tüm Batmanlıların, kiralık bisikletlere en az bir kez bindiğini söyleyen Saltekin “1960’lı yılların bisiklet markaları, Bisan ve Phonex Markaydı. Herkesin bütçesi bisiklet satın almaya yetmezdi. Ben de bisiklet tamirden pek bir para kazanamadığımdan, 1969 yılında 3 tekerlekli küçük bisikletlerden 3 adet satın aldım. Bunları çocuklara kiraya verdim. Ancak herkes bisiklet sürmesini bilmediği için gençler de biniyordu. Sokağın başından minareye kadar gidiş-gelişlerinden 25 kuruş kira alıyordum. Sokak kapalı alan olduğu için bisikletlerin çalınma riski de yoktu. Ancak işimin yoğun olduğu zamanlarda fazladan turlayanlar vardı” diyor.
“ÇALINAN BİSİKLETLERİ BULMAK İÇİN SOKAK SOKAK GEZDİM”
Bisiklet kiralama işi iyi gidince 5 adet Bisan Marka yeni bisiklet satın alarak, bunları da büyüklere kiraya vermeye başladım. 1 saatliğine 3 liradan kiraya verdiğim bisikletlerden 2’si çalınınca, çalınan bisikletleri bulmak için sokak sokak gezdim. Çalınan bisikletleri aramaktan iş yapamaz duruma geldim. Bu olaydan sonra bisikletleri kiraya vermekten vazgeçip bisiklet satmaya başladım. Bisiklete talep artınca yedek parça da satmaya başladım. O zamanlar bisiklet, şehir içi ulaşım araçlarının gözdesiydi. İnsanlar bisikletlerini çok sever, gelin gibi süslerdi. Bu süs merakı nedeniyle, dinamo, lamba, tozluk, bayrak, zil, çıkartma, cant fitili, göbek fitili gibi değişik aksesuarların satışlarında patlama yaşanıyordu. Özellikle serbest meslek sahibi, inşaat işçileri, boyacılar ve öğrencilerin bisikletleri 500 metre mesafeden fark edilirdi.
MOTOSİKLET TAMİRCİLİĞİNE BAŞLADI
“Zamanla motosiklet tamirciliğini öğrenmeye başladım. 1976 yılında satın aldığım kırmızı renkli Java ve açık yeşil renkli İJE motosikletlerin parçalarını söküp takarak, boz-yap yöntemiyle motor tamirciliğini öğrendim. Artık bisiklet ve motosiklet tamir ve satışında aranan marka isim olmuştum. 1980 öncesi işler yoğundu. Ancak insanlarda para yoktu. Kazanç azdı. Şimdi de değişen bir şey yok, şimdi iş az olduğu için yine para az” şeklinde ifade etti.
OTOMOBİL SEVDASI, BİSİKLETE İLGİYİ AZALTTI
Selim Saltekin, birçok işçi yetiştirmiş, bunların büyük bir kısmı dükkân açıp iş hayatına atılmıştı. Selim Usta, 80'li yıllardan sonra Batman’da başlayan otomobil sevdası bisiklete olan ilgiyi azalttığına dikkat çekerek “İnsanların alım gücünün yükselmesi otomobile olan talebi arttırmış, bisiklete olan ilgiyi azaltmıştır. Bisiklet, hem sağlık için hem de çevre için en iyi ulaşım aracıdır” dedi. Selim Saltekin, günümüzde Çarşı Mahallesi Çok katlı Otoparkı arkasında bulunan iş yerinde çocukları Mesut ve Muharrem Saltekin ile beraber mesleğini sürdürmektedir.
Nostalji Sayfamızı hazırlayan Ekrem Günaydın'a aşağıdaki sayfadan ulaşabilirsiniz:
