DEPREM SIRASINDA NASIL DAVRANMALIYIZ?
- Deprem anında cam, pencere, dışarıya bakan duvar ve kapılardan, aydınlatma tesisatı veya armatürü gibi üzerinize düşecek her tür eşyadan uzak durun.
- Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın. Sarsıntı sırasında binayı terk etmeye çalışmayın.
- Bina dışında açık alandaysanız enerji hatlarından, diğer binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar diplerinden uzaklaşın.
- Karayolunda seyir halindeyken sarsıntı olursa ve bulunduğunuz yer güvenli ise (bina, ağaç, direkler yanında, üstgeçit altlarında durmaktan sakınarak) yolu kapatmadan, sağa yanaşıp durmalısınız.
- Eğer depreme bina içerisinde yakalandıysanız, öncelikle sakin olmanız gerekli.
- Sabitlenmemiş dolap, raf gibi eşyalardan uzak durun.
- Sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi sizi koruyabileceğini düşündüğünüz eşyaların yanına sığının.
- Başınızı, iki elinizin arasına alarak veya yastık gibi bir koruyucu eşya yardımı ile koruyun.
-Sarsıntı geçene kadar panik yapmadan bekleyin.
- Tekerlekli sandalyede iseniz, tekerlekleri kilitleyerek başınızı ve boynunuzu koruyun.
- Merdiven, balkon, koridor ve geniş sahanlı yerlerden, kolonlardan ve pencerelerden uzaklaşın.
- Mutfak, imalathane, laboratuar gibi bir yerde iseniz, ocak, fırın gibi cihazları kapatın.
- Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün.
- Önceden hazırladığınız acil durum çantanızı alarak binayı terk edin.
- Okuldaysanız, sıra altına veya yanına başınızı koruyarak sığının.
- Kesinlikle asansör kullanmayın. Eğer asansörde iseniz kat çıkış düğmesine basarak asansörü terk edin.
Eğer bina dışında bulunuyorsanız;
-Enerji hatlarından, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşın. Açık arazide çömelerek (etraftan gelebilecek tehlikelere karşı hazırlıklı olarak) bekleyin.
-Deniz kıyısından ve toprak kayması, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarından uzaklaşın.
- Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olun.
- Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olun.
Eğer araç kullanıyorsanız;
- Bulunduğunuz yer güvenli ise durun. Kontak anahtarını yerinde bırakıp, pencereler kapalı olarak araçta bekleyin.
- Ağaç, direk ve enerji nakil hatlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşın.
- Ancak araç güvenli bir yerde değilse aracı durdurun ve aracı terk edip açık bir alana gidin.
Toplu taşıma aracında iseniz;
- Gerekmedikçe metro ve trenden inmeyin. Elektriğe kapılabilir veya diğer bir tren çarpabilir.
- Trenin içinde, sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunun.
- İkinci bir sarsıntı ihtimaline karşı tedbirli olun.
- Depreme apartman içerisinde yakalanabilirsiniz. Unutmayın; çok katlı apartmanlarda üst katlar alt katlara göre daha çok sallanır. Deprem anında apartmanda; yangın merdivenini kapısının kilitli olması ve binayı boşaltırken asansör kullanmak tehlikeyi arttırır.
- Daire içerisinde ise dolap, buzdolabı, raf gibi cisimler eğer duvara sabit değilse tehlike yaratır. Bunlar kişilerin üzerlerine devrilip düşebilirler. En tehlikelisi de tavanın çökmesi ya da evin kendisinden yıkılmasıdır. Bu yüzden kolonların yanında durmaya çalışın. Raf ve dolaplardan uzak durun. Ayrıca avizelerin altında da bulunmayın.
- Ağır eşyalarınızı üst raflara koymayan. Ayna ve asılı cisimleri sabitleyin. Yatağınızı, baca ve pencere yakınlarına yerleştirmeyin. Televizyon, bilgisayar ve küçük aletlerin altlarına kaymayı önleyici lastik takozlar koyun. Değerli belgeleri, küçük manevi eşyaları yangın geçirmez bölmelerde muhafaza edin. Yanıcı maddeleri ve ev kimyasallarını ısıdan uzak tutun, güvenli bir dolapta saklayın.
- Deprem anında kapı ve pencerelerin kilitli veya kapalı olması, açılmasını etkiler, dışarı çıkmak güçleşebilir.
- Gazla ve elektrikle çalışan ev aletleri risk doğurur. Mümkün olduğunda kapalı tutulmalıdır.
- Fişlerin prizde takılı olması da yangın tehlikesini getirir. Bu nedenle fişlerin çekilmesi, ocakların söndürülmesi ve vanaların kapatılması gerekir.
- Eğer açık alandaysanız levha, cam, pencere, duvar gibi cisimlerin bulunduğu yerlerden uzaklaşın. Kırılabilir, üzerinize düşebilir ve sizi yaralayabilir.
- Eğer üst geçit veya köprüdeyseniz; köprünün yıkılma veya devrilme olasılığı olsa da parmaklıklara ve trabzanlara tutunup bekleyin.
- Tren, otobüs gibi bir araçta iseniz; raflara konulmuş eşyalar başınıza düşebilir. O nedenle başınızı korumalısınız.
- Eğer aracınızla seyir halindeyseniz; yakınınızda bulunan aydınlatma direkleri, öte yandan TIR, tanker gibi büyük araçlar risk oluşturabilir. Mümkün olduğunca uzaklaşın.
- Eğer dik yamaçları olan bir arazide depreme yakalandıysanız, olası toprak kayması ve kaya düşmesine karşı tedbirli olun. Nehir, deniz gibi bir yere yakınsanız; su baskınını göz önünde bulundurun ve yüksek yerlere çıkın.
DEPREM SONRASI NELER YAPMALIYIZ?
- Sarsıntı durduğunda, etrafınıza bakarak çevreniz ve kendi emniyetinizden emin olduktan sonra binayı terk edin.
- Eğer gaz kokusu alırsanız, gaz vanasını kapatın, camları ve kapıları açın, hemen binayı terk edin.
- Sarsıntı bittikten sonra afet ve acil durum çantanızı yanınıza alarak toplanma bölgesine gidin.
- Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın, soba ve ısıtıcıları söndürün.
- Deniz kenarındaysanız tsunami tehlikesine karşı sahilden uzaklaşıp mümkün olduğunca yüksek yerlere çıkın.
- Telefon hatlarını meşgul etmeyin.
- Yollarda hasta ve yaralı nakli yapılacağı için trafiği engellemeyin.
- Diğer aile fertlerinizle dayanışma içinde olun. Özellikle küçük çocukları olayın etkisinden uzaklaştırarak, korkularını azaltmalarına yardımcı olun.
- Binanız zarar gördüyse hemen içeri girmeyin.
- Deniz kenarında iseniz dev dalgaların oluşma ihtimalini göz önünde bulundurarak deniz kenarından uzaklaşın.
- Toplu bir yerde iseniz yetkililerin talimatlarına uyun. Başkalarının da ihtiyacı olabileceğini düşünerek, ihtiyacınızdan daha fazla yardım malzemesi talebinde bulunmayın.
- Deprem sonrası yardıma ihtiyaç duyabilecek bebek, çocuk, yaşlı, engelli ve hamilelere destek olmaya çalışın.
- Deprem sonrası ilk 72 saatte, yardım ekipleri size ulaşana kadar acil ihtiyaçlarınızı ve değerli evraklarınızı saklayabileceğiniz bir afet ve acil durum çantası hazırlayın.
DEPREM ÇANTASI NASIL HAZIRLANMALI?
Deprem sonrası ilk 72 saatte, yardım ekipleri ulaşana kadar acil ihtiyaçlarınızı ve değerli evraklarınızı saklayacağınız bir Afet ve Acil Durum Çantası sizin ve sevdiklerinizin hayatını kurtarabilir.
Afetlerden hemen sonra ihtiyaç duyabileceğiniz malzemelerin bulunduğu bir Afet ve Acil Durum Çantanızın hazır ve ulaşılabilecek bir yerde olması önemlidir. Çanta, sorumlu olduğunuz kişi/kişiler (bebekler, yaşlılar, engelliler) ve varsa evcil hayvanlarınız için gerekli ihtiyaçları da içermelidir.
GIDA
Yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve dayanıklı (çabuk bozulmayan) gıdalar (Konserve, kuru meyveler, tahin–pekmez, meyve suyu, vb.).
ÖNEMLİ BELGE FOTOKOPİLERİ
Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.)
Tapu, sigorta, ruhsat belgeleri
Zorunlu Deprem Poliçesi
Diplomalar
Pasaport, banka cüzdanı vb.
Diğer (evcil hayvan sağlık karnesi, vb.)
GİYECEKLER
İç çamaşırı
Çorap
Yağmurluk
İklime uygun giysiler
SU
Her bir aile üyesi düşünülerek yeterli içme suyu alınmalı.
HİJYEN MALZEMELER
Sabun ve Dezenfektanlar
Diş fırçası ve macunu
Islak mendil
Tuvalet kâğıdı
Hijyenik ped
DİĞER MALZEMELER
İlk yardım çantası
Uyku tulumu veya battaniye
Çakı, düdük, küçük makas
Kâğıt, kalem
Pilli radyo, el feneri ve yedek piller (dayanıklı/uzun ömürlü pil seçilmeli)
