Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bakanlığının 2020 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.
Ailenin önemine işaret eden Selçuk, yürütülen tüm politikaların nihai hedefinin mutlu, çalışkan ve üretken bireylerin, uyumlu aileler içinde daha müreffeh bir toplum hedefine doğru birlik ve beraberlik içinde yürümesi olduğunu belirtti.
Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) ile sahadaki 2 bin 700 ASDEP görevlisinin 2 milyon hanede, 4 milyon 233 bin vatandaş ile görüşme yaptığını ifade eden Selçuk, hanelerden toplanan bilgilerin "online" olarak veri tabanına aktarıldığını kaydetti.
Bakan Selçuk, "1000 ASDEP personeli alımı için ilanımız bu hafta yayınlanacak ve gelecek hafta başvuruları almaya başlayacağız. 2 bin 313 sözleşmeli, 322 kadrolu personel alımımız ÖSYM tarafından duyurulacak ve başvurular da alınmaya başlanacak. İŞKUR üzerinden de 1000 işçi alımı için ilgili ilan önümüzdeki hafta İŞKUR tarafından yapılacak." diye konuştu.
Kurumsal hizmetlerde sosyal hizmet merkezleri ile (SHM) yapısal bir değişime gidildiğini anlatan Selçuk, ülke genelinde 330 merkezin hizmete açıldığını, bu yıl sonunda SHM sayısının 332'ye, 2020'de ise 353'e çıkarılacağını bildirdi. Selçuk, şimdiye kadar yaklaşık 6 milyon vatandaşa hizmet sunulduğunu söyledi.
Roman vatandaşların eğitim, sağlık, istihdam, barınma ve sosyal hizmetler alanlarında yaşam koşullarını iyileştirilmesi için Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi ile I. Aşama Eylem Planı'nın 30 Nisan 2016'da yayınlandığını hatırlatan Selçuk, 2019-2021 yıllarını kapsayan II. Aşama Eylem Planı hazırlık çalışmalarının bittiğini ve en geç aralık ayı içerisinde yayınlanacağını ifade etti.
Aile danışmanlığı hizmetine e-devlet'ten başvuru
Selçuk, Evlilik Öncesi Eğitim Programı ile 1,1 milyon gence ulaşıldığını, Aile Eğitim Programı (AEP) ile 1,8 milyon vatandaşa ücretsiz eğitim verildiğini söyledi.
Aile bütünlüğünü korumaya yönelik en önemli projelerden birinin de Aile Danışmanlığı ve Boşanma Süreci Danışmanlığı olduğunu aktaran Selçuk, şöyle konuştu:
"Bugüne kadar 32 bin 200 kişiye ücretsiz danışmanlık hizmeti sunduk. Danışmanlık programına başvuranların yaklaşık yüzde 40'ı boşanmaktan vazgeçmiş durumda. Aile birliğini korumak adına bunu çok önemli görüyorum. Aldığımız olumlu geri bildirimler neticesinde 2020 yılında da danışmanlık hizmetlerimizi geliştirmek istiyoruz. Artık aile danışmanlığı hizmetimizin e-devlet üzerinden de başvurularını almaya başladık."
Selçuk, toplam 700 bini aşkın kişiye uyuşturucu ile mücadele konusunda farkındalık eğitimi verildiğini belirtti.
Türkiye Afet Müdahale Planı gereğince Bakanlığın afet ve acil durumlarda psiko-sosyal destek hizmetleri sunduğunu anlatan Selçuk, şu ana kadar 110 afet ve acil duruma müdahale edildiğini, 105 bin 200 hanede 430 bin vatandaşa psiko-sosyal destek hizmeti verildiğini kaydetti.
Kadın kooperatifçiliği için 5 milyon avroluk proje
Zehra Zümrüt Selçuk, Çeyiz Hesabı uygulamasında 7 bin 500 lira olan devlet katkısının yasal değişiklikle 9 bin liraya çıkarıldığını, 2019 Eylül ayı sonu itibarıyla Çeyiz Hesabında 17 bin kişinin 80 milyonu aşkın mevduatı bulunduğunu vurguladı.
Toplumsal farkındalığın artması, uygulanan teşvik politikalarının karşılık bulması neticesinde kadınların istihdam ve iş gücüne katılımında önemli mesafeler kat edildiğine dikkati çeken Selçuk, 2002'de yüzde 25,3 olan kadın istihdam oranının 2019'da yüzde 28,9'a yükseldiğini, kadın işgücü sayısının da 10 milyon 919 bine çıktığını kaydetti.
Kadınlarda iş gücüne katılma oranının ise yüzde 35'lerde olduğunu dile getiren Selçuk, "Bu doğrultuda 2023 yılında kadın istihdam oranını yüzde 34'e, kadın iş gücüne katılım oranını ise yüzde 38,5'e çıkarmayı hedefliyoruz." diye konuştu.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı koordinasyonunda, Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile geçen yıl kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesine yönelik protokol imzalandığını hatırlatan Selçuk, 2020'de ilk defa kadın kooperatifçiliği alanında 5 milyon avroluk bir proje uygulayacaklarını bildirdi.
"Kadın konukevleri ihtisaslaştırma çalışmaları sürüyor"
Şiddetin önlenmesi ve şiddet mağdurlarının etkin korunması için tüm taraflarla iş birliği içerisinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 3. Ulusal Eylem Planı'nı uygulamaya geçirdiklerini anlatan Selçuk, 2021-2025 yıllarını kapsayacak 4. Ulusal Eylem Planı için de hazırlıklarının devam ettiğinin altını çizdi.
Yüksek can güvenliği riski bulunan şiddet mağdurlarının etkin korunması için başlatılan şiddet uygulayan ve şiddet mağdurunun birlikte takip edildiği elektronik kelepçe uygulamasının sürdüğünü söyleyen Selçuk, uygulamayla ilgili olumlu değerlendirmeler neticesinde uygulama illerini 6'dan 15'e çıkardıklarını ifade etti.
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezinden (ŞÖNİM) kurulduğu günden bugüne kadar 514 bin kişinin yararlandığını belirten Selçuk, kadına yönelik şiddetle mücadelede yatılı kurumsal hizmet birimleri olan kadın konukevlerinin nicelik ve nitelik olarak kapasitelerinin geliştirildiğini ifade etti.
Türkiye'de 2002'de 11 kadın konukevinin 283 kapasite ile hizmet verdiğini, bugün 110'u Bakanlığa bağlı olmak üzere ülke genelindeki 145 kadın konukevinin 3 bin 482 kapasiteyle hizmet sunduğunu aktaran Selçuk, kadın konukevlerini ihtisaslaştırma çalışmalarının sürdüğünü kaydetti.
"2 bin 24 çocuğumuz özel okula ücretsiz devam etmekte"
Sosyal Ekonomik Destek (SED) hizmetinden 127 bin çocuğun ailesi yanında yararlandığını dile getiren Selçuk, okul destek projesiyle SED hizmetinden faydalanan ortaokul çağındaki 15 bin çocuğun da kültürel, sanatsal, sportif, akademik yönden güçlendirildiğini vurguladı.
Koruyucu aile yanında kalan çocuk sayısının 2002'de 515 iken 2019 itibarıyla 7 bini aştığını anlatan Selçuk, 14 şehirde koruyucu aile yanındaki çocuk sayısının kuruluş bakımındaki çocuk sayısını aştığını söyledi.
Selçuk, "460 çocuğumuz bu yıl olmak üzere 17 bin 278 çocuğumuzu evlat edindirme hizmetinden faydalandırdık." dedi.
Bakımın zorunlu olması halinde çocukların rehabilitasyon süreci tamamlandıktan sonra tekrar ailesinin yanına döndürülmesi için gayret sarf ettiklerini dile getiren Selçuk, bugüne kadar 11 bin 582 çocuğun da ailesinin yanına döndürüldüğünü kaydetti.
Selçuk, çocuk evlerinde 6 bin 154 çocuğa hizmet verildiğini, çocuk evleri sitesinde ise 5 bin 965 çocuğun bakımının sağlandığını belirtti.
Bakan Selçuk, çocuk destek merkezlerinde (ÇODEM) 1396 çocuğa hizmet verildiğini de söyledi.
Çocukların kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitimlerden yararlandırıldığını anlatan Selçuk, "Çocuklarımızın akademik başarıları bizim için önemli. Bu yıl çok mutluyuz ki çocuklarımızın takdir, teşekkür oranını yüzde 42'den yüzde 58'e çıkarttık. Geçen yıl 1367 çocuğumuz özel okul imkanından yararlanırken bu sene 2 bin 24 çocuğumuz özel okula ücretsiz devam etmekte." şeklinde konuştu.
"955 gencimizi sosyal ve ekonomik destek hizmetinden yararlandırdık"
Koruma altındaki çocuklardan 361'inin 2019'da üniversiteye yerleştiğini belirten Selçuk, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kuruluş sonrasında destek verilmediği eleştirileri doğru değil. Korunma ve bakım altındaki gençlerin reşit olarak veya akademik yaşamlarını tamamlamaları ile kuruluş bakımından ayrılmalarından sonra belirli sürelerle izlemelerine devam etmekteyiz. Bu şekilde 955 gencimizi sosyal ve ekonomik destek hizmetinden yararlandırdık. Kurum bakımından ayrılan 7 bin 503 gencimizle görüşme gerçekleştirdik. Kendilerine kurum bakımından ayrıldıktan sonra da iş hayatı, sosyal yaşam gibi konularda rehberlik edip, sorun ve önerilerini takip ediyoruz."
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Selçuk, hakkında korunma ve bakım tedbiri kararı alınmış 2 bin 183 gencin bu ay kamu kurumlarına yerleştirildiğini, aralıkta gerçekleştirilecek atamayla kamuya yerleştirilen çocuk sayısının 15 bini aşacağını bildirdi.
Selçuk, kamuda istihdam hakkını kullanmayan gençler için Özel Sektör İstihdam Teşviki uygulamasının hayata geçirildiğini ve son 3 ay içerisinde 3 bin 183 gencin bu teşviklerden yararlandırıldığını söyledi.
Mobil çocuk sosyal hizmet birimlerini hayata geçirdiklerini aktaran Selçuk, okul devamsızlığı olan, ihmal, istismar, suça sürüklenme gibi riskler altındaki çocuklara yönelik tespit ve müdahale çalışmaları yürütüldüğünü ifade etti. Selçuk, bu hizmetle 17 bini aşkın çocuğa ve 11 bin aileye ulaşıldığını belirtti.
Çocuk işçiliğiyle mücadele çalışmalarına değinen Selçuk, sokakta çalışan ve dilencilik yaptırılan çocuklar için illerde mobil ekipler oluşturulduğunu, 132 mobil ekiple müdahale edilen çocuk sayısının 17 bini aştığını kaydetti.
Selçuk, Bakanlığın açılış izni verdiği özel kreş ve gündüz bakımevleri ile özel çocuk kulüplerinden 84 bini aşkın çocuğun hizmet aldığını, 2019'da ise 3 bini aşkın çocuğun ücretsiz faydalandığını söyledi.
"Engelli atamalarını aralık ayında gerçekleştireceğiz"
Selçuk, eğitimden sağlığa, istihdamdan sosyal hayata her alanda engellilerin olduğunu söyledi.
Engelliler Hakkında Kanun ve alt düzenlemeleriyle Türkiye'de ilk kez 1500 maddelik engelliler hukuku oluşturulduğunu anımsatan Selçuk, Türkiye'nin 2007'de Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'yi imzalayan ilk ülkeler arasında yer aldığını vurguladı.
Selçuk, engellilere yönelik hizmetleri medeniyetin ve gelişmişliğin temel bir göstergesi olarak gördüklerini ifade ederek, "Engelli atamalarını, kotaları dolduğu sürece aralık ayında gerçekleştireceğiz." dedi.
Engelli bireylere yönelik gündüz yaşam merkezlerini ülke genelinde yaygınlaştırmaya devam ettiklerini belirten Selçuk, 2018'de 7 olan gündüz yaşam merkezi sayısını 2019 itibarıyla 52 ilde 68'e çıkardıklarını söyledi.
Engellilerin ilgi, yetenek ve becerilerine odaklanarak işe yerleştirilmesini sağlayan istihdam modeline önem verdiklerini vurgulayan Selçuk, "2002'ye kadar atanan engelli memur sayımız 5 bin 770 civarındayken hükümetlerimiz döneminde atanan engelli memur sayısı yaklaşık 10 kat artarak 55 bini geçti. Geçmiş yıllarda olduğu gibi engelli vatandaşlarımızın EKPSS sınav maliyetini Bakanlığımızca karşılamaya devam ediyoruz." diye konuştu.
Selçuk, 2019 itibarıyla yatılı kurum bakımı talebi olan 152'si resmi olmak üzere ülke genelinde toplam 406 huzurevinde 26 bin 233 yaşlıya hizmet verildiğini anlatarak, 168 bin yaşlının evde bakım desteğinden faydalandığını kaydetti.
Bakanlık olarak, şehitlerin emanetlerine ve kahraman gazilere sahip çıkmaya devam ettiklerini dile getiren Selçuk, 2014'ten bugüne kadar 26 bini aşkın şehit yakını, gazi ve gazi yakınına kamuda istihdam sağlandığını vurguladı.
Sosyal Yardım Kartı Projesi'ni hayata geçirerek 2 milyon vatandaşa banka kartı verdiklerini ifade eden Selçuk, tüm sosyal yardımların yüzde 86'sının artık nakdi olarak yapıldığına dikkati çekti. Selçuk, sosyal yardım alan fakat çalışabilir durumdaki vatandaşları, İŞKUR'a yönlendirerek istihdamlarını teşvik etiklerini de söyledi.
Aktif-pasif sigortalı oranı 1,87 düzeyinde
Türkiye'nin sosyal güvenlik sisteminde son 17 yılda büyük bir değişim ve dönüşüm gerçekleştirdiğinin altını çizen Selçuk, vatandaş memnuniyetini esas alacak şekilde, bürokrasi ve kırtasiyecilikten uzak, hızlı ve doğru hizmet vermeye devam edeceklerini belirtti.
İşverenlerin prim borçlarını yapılandırdıklarını hatırlatan Selçuk, doğal afetler gibi zor zamanlarda vatandaşların yanında olduklarını dile getirdi.
Aktüeryal ve mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi oluşturma doğrultusunda birçok çalışmayı hayata geçirdiklerini aktaran Selçuk, Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) mali yapısıyla ilgili şu bilgileri verdi:
"SGK bütçesi değerlendirildiğinde gelirlerin giderleri karşılama oranlarına bakmak bizi doğru sonuçlara götürecektir. SGK'nin performans göstergesi olan gelirlerin giderleri karşılama oranı, 2002'de yüzde 71,5 iken, yıl sonunda bunun yüzde 91,5 olmasını bekliyoruz. Sonuç olarak, sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğini takip ediyor ve gerekli adımları atıyoruz."
Kendileri için sigortalı sayısındaki artışın önemli bir gösterge olduğuna işaret eden Selçuk, sosyal güvenliğin önemli parametrelerinden aktif-pasif sigortalı oranının 2009'da 1,78 iken bugün 1,87 düzeyinde olduğunu kaydetti.
Daima emeklilerin yanında olduklarını ifade eden Selçuk, "Yaptığımız seyyanen ve oransal artışlarla en düşük emekli aylıklarında 2002 yılından bu yana reel olarak yüzde 48 ila yüzde 397 oranında artış sağladık. 2019 yılı Ramazan ve Kurban bayramlarında 12 milyon emekliye ödeme yaptık." diye konuştu.
"Asgari ücretin uzlaşıyla belirleneceğine inanıyorum"
Tıbbi cihaz ve malzeme fiyatlarını yeniden belirlediklerini anımsatan Selçuk, "Bu kapsamda toplam 1663 adet SUT kodunun fiyatını güncelleyerek 1663 tıbbi cihaz ve malzeme fiyatında 731 milyon lira iyileştirme yaptık. Geri ödeme listelerinde toplam 8 bin 833 adet ilaç bulunuyor. Tip-1'e ek olarak, Tip-2 ve Tip-3 SMA hastaları için de ilaca erişimi sağladık." dedi.
SGK kayıtlarına göre 2010'da sağlık hizmet sunucularına yapılan toplam 276 milyon başvurunun 2018'de 560 milyona ulaştığını bildiren Selçuk, "2019 yılı temmuz ayı itibarıyla sağlık hizmet sunucularına başvuru 337 milyondur. Toplam sağlık harcamalarının bu yıl sonunda 110 milyar lira seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz." dedi.
Bakanlık olarak çalışma alanına ilişkin görev ve sorumluluklarını "çalışmak, emek ve alın teri demek" anlayış ve hassasiyetle yürüttüklerinin altını çizen Selçuk, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da asgari ücretin tüm tarafların uzlaşısıyla belirleneceğine inandığını söyledi.
Kamuda personel sayısı 4 milyona yaklaştı
Hükümet olarak nitelikli personel istihdamını her daim öncelikli tuttuklarını vurgulayan Selçuk, "Bu bakış açısıyla doktor sayısında yüzde 157, öğretmen sayısında yüzde 67, polis sayısında yüzde 61, hakim ve savcı sayısında yüzde 185, hemşire sayısında yüzde 297, oranında artış sağladık. Eylül 2019 itibarıyla kamu kurumlarında istihdam edilen personel sayısı 4 milyona yaklaştı." bilgisini paylaştı.
Selçuk, bakanlıklarının 2020 yılı toplam bütçesinin 125 milyar 809 milyon 131 bin lira olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı harcamaları için 43 milyar 546 milyon 68 bin lira ödenek teklif edilmiştir. Bütçemizden; SGK Başkanlığına 74 milyar 863 milyon 551 bin lira, SGK finansman açığı için 50 milyar 101 milyon 764 bin lira, SGK işveren prim indirimi için 24 milyar 756 milyon 787 bin lira, sandıklara ilişkin teşvik ödemeleri için ise 5 milyon lira, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne 7 milyar 399 milyon 512 bin lira, cari transferler için 475 milyon 378 bin lira, sermaye transferi için 64 milyon 857 bin lira, İşsizlik Sigortası Fonu Hazine Prim Katkısı için ise 6 milyar 859 milyon 277 bin lira olmak üzere toplam 82 milyar 263 milyon 63 bin lira kaynak aktarılması öngörülmektedir."
Editor : YUSUF KAVAK
