İçişleri Bakanlığınca 81 ilin valiliğine gönderilen genelgede, 22 Mayıs saat 00.00 ile 26 Mayıs saat 00.00 arasında uygulanacak sokağa çıkma kısıtlamasına ilişkin hususlar belirlendi.
İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, "Sokağa çıkma kısıtlaması" genelgesine göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının görüldüğü andan itibaren, birçok tedbir kararının alınarak uygulamaya geçirildiği hatırlatıldı.
Ramazan Bayramı süresince Kovid-19 salgınının halk sağlığı açısından oluşturabileceği riskleri yönetebilmek adına alınabilecek ek tedbirlerin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde değerlendirildiği bilgisine yer verilen genelgede, "Bilim Kurulunun önerileri ve koronavirüsle mücadelede edinilen tecrübeler ışığında, 81 ilimizde Ramazan Bayramı arifesine denk gelen 23 Mayıs cumartesi gününden başlayarak 24-25-26 Mayıs'ta sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmasına karar verilmiştir." ifadelerine yer verildi.
Genelgede, 22 Mayıs saat 00.00 ile 26 Mayıs saat 00.00 arasında 81 ilin sınırları içinde bulunan vatandaşların sokağa çıkmalarının kısıtlanacağı belirtilerek, şu bilgilere yer verildi:
"Sokağa çıkma kısıtlamasının günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla, market, bakkal, manav, kasaplar ve kuruyemişçiler, sokağa çıkma kısıtlaması öncesinde 21 Mayıs perşembe ve 22 Mayıs cuma günü market, bakkal, manav, kasaplar ve kuruyemişçiler saat 23.00'e kadar faaliyetlerine devam edebilecek. Kısıtlamanın olduğu cumartesi günü market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler 10.00-17.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, vatandaşlarımız (65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunanlar hariç olmak üzere) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçilere gidip gelebilecektir.
Aynı saatler arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabileceklerdir. 24-26 Mayıs arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler ile online satış yapan işletmeler kapalı olacaktır. 23-26 Mayıs'ta ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleriyle bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iş yerleri açık olacaktır. Bu iş yerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilecek."
"Nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacak"
23-26 Mayıs'ta vatandaşların dışarı çıkamadığı saatlerde tatlı satışı yapan iş yerlerinin sadece eve/adrese servis şeklinde satış yapabileceği aktarılan genelgede, şunlar kaydedildi:
"Ramazan Bayramı münasebetiyle, sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 23-26 Mayıs'ta sadece evlere paket servis şeklinde hizmet sunmak üzere lokanta ve restoran tarzı iş yerleri, ilaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT), Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemi ile belirlenecektir) ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacaktır.
Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi), içme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan şirketler, hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım gibi faaliyetleri yürüten işletme/firmalar, bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamüller, süt, et, balık üretimi ile gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler, yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar,
Oteller ve konaklama yerleri, gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri, çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (Bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır.) Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları, daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu, mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla), zirai amaçlı akaryakıt satışı yapılan Tarım Kredi Kooperatifleri, kısıtlama süresinde yağmura bağımlı tarımsal faaliyetler göz önünde bulundurularak Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından tespit edilecek ihtiyaca göre kura ile belirlenecek, zirai ilaç, tohum, fide, gübre gibi tarımsal üretime ilişkin ürün satışı yapan işletmeler, 23 Mayıs Cumartesi ve 26 Mayıs Salı sebze/meyve toptancı halleri açık olabilecek."
"Zorunlu sağlık randevusu olanlar istisna kapsamında"
Genelgede, istisnalara şu şekilde yer verildi:
"Genelgenin iki numaralı başlığında yer alan 'Açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlarda' yönetici, görevli veya çalışanlar, kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (özel güvenlik görevlileri dahil), Acil çağrı merkezleri, Vefa Sosyal Destek birimleri, Kızılay ve AFAD'da görev alanlar, cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon gibi kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar, ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar, yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları muaf olacak.
Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi 'özel gereksinimi' olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri, demir-çelik, cam, ferrokrom sektörlerinde faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar, bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla), bitkisel (gül, çay, meyve, hububat, kesme çiçek vb.) ve hayvansal (süt, et, yumurta, balık vb.) ürünlerin üretimi, sulaması, işlenmesi, ilaçlaması, hasatı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler istisna kapsamında tutulacak."
Kan ve plazma bağışçıları da muaf
30 Nisan 2020 tarih ve 7486 sayılı genelge kapsamında oluşturulan Hayvan Besleme Grubu üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanların kısıtlama süresince ekmek dağıtımı yapanlar ile lokanta, restoranlar ve tatlı satış yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanların 23 Mayıs cumartesi günü 10.00-17.00 saatleri arasında marketler, bakkallar, manavlar, kasap ve kuruyemişçiler iş yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanlar, zorunlu sağlık randevusu bulunanlar ile Türk Kızılay'a kan ve plazma bağışı yapacakların kısıtlamadan muaf tutulacağı vurgulandı.
Yurt, pansiyon, şantiye gibi toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar, iş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi vb.), veteriner hekimler, servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanlarının da kısıtlama sırasında dışarıya çıkabileceğine değinilen genelgede şu bilgiler yer aldı:
"Ayrıca iş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak iş yerlerini bekleyenler, belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu, Pazartesi ve Salı günleri çalışacak personel, tedarik zincirinin aksamaması amacıyla sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 23 Mayıs Cumartesi günü 07.00-10.00 saatleri arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler ile 26 Mayıs Salı günü saat 18.00'den sonra marketlerde mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolama ve satışa hazırlama aşamasında görevli olanlar (Bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz),
Madencilik, inşaat ve diğer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiğinde çalışanlar, 24 Mayıs pazar günü, 14.00-20.00 saatleri arasında yürüme mesafesiyle sınırlı olmak, sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske takmak kaydıyla 65 yaş ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olan vatandaşlarımız ve ihtiyaç duyulan hallerde bunların refakatçileri, mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler (mahkeme kararını ibraz etmeleri şartı ile), serbest muhasebeci mali müşavirler, yeminli mali müşavirler ve bu meslek mensupları ile beraber çalışanlar, 24 Mayıs Pazar gününe (bayramın birinci günü) münhasır olmak üzere aziz şehitlerimizin kabirlerini ziyaret edecek anne, baba, eş, çocuk ve kardeşleri ile ihtiyaç halinde refakatçileri (şehit yakınlarımızın şehitliklere ulaşımları talepleri halinde valilik/kaymakamlıklarca sağlanacaktır.) Belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşlarımızın evlerinde kalması esastır."
"Seyahat izin belgeleri sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacak"
Genelgede, seyahat izin belgelerinin sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacağı belirtilerek, başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi için görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacağı bildirildi.
Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla vali ve kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak bir komisyon tarafından, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacağı aktarılan genelgede, plan doğrultusunda il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri (mahalle/cadde/sokak ölçeğinde) ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listelerinin belirleneceği ifade edildi.
Genelgede, bu şekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek Birimleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebileceği vurgulandı.
Genelgede, şu ifadeler kullanıldı:
"Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu 24-26 Mayıs'ta gazete dağıtımı, gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak dağıtım araçları, belirlenen içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla yapılacaktır (bu kapsamda gazete dağıtımının evlere servis şeklinde yapılması esastır.) 23 Mayıs cumartesi günü gazete dağıtımı/satışı marketler ve bakkallar aracılığıyla yapılacaktır. Bu Genelgenin 2 numaralı 'Açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlar' başlığının (i) maddesine yönelik kararlar İl ve İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca en geç 21 Mayıs Perşembe günü saat 22.00'ye kadar alınacaktır.
Söz konusu tedbirlere ilişkin Valiler/Kaymakamlar tarafından ilgili mevzuat uyarınca gerekli kararların ivedilikle alınması, uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmeyecek ve mağduriyete neden olunmayacak. Alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282'nci maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem uygulanacak. Konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanununun 195'inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemlerin başlatılacak."