SaÄŸlık Bilimleri Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Alpaslan TanoÄŸlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, trans yaÄŸların, vücut ve saÄŸlık için gerekli ve vazgeçilmez yaÄŸ asitlerinden olmadığını belirterek, bu yaÄŸların, et ve süt ürünlerinde doÄŸal halde eser miktarda bulunabildiÄŸini ancak saÄŸlığı tehdit edecek düzeyde hazır gıdalar içinde bulunabilenlere karşı dikkatli olunması gerektiÄŸini söyledi.
Trans yaÄŸların en iyi bilinen zararlı etkisinin vücuttaki yaÄŸ dengesini bozarak LDL diye adlandırılan "kötü kolesterol" düzeyini arttırması olduÄŸunu dile getiren TanoÄŸlu, aynı zamanda HDL denilen "iyi kolesterol" düzeyinin azaltarak baÅŸta kalp-damar saÄŸlığının da tehdit altında olduÄŸuna iÅŸaret etti.
TanoÄŸlu, bu yaÄŸların damar sertliÄŸi geliÅŸme sürecini hızlandırdığını vurgulayarak, ÅŸu bilgileri verdi: "Bilimsel çalışmalarla ortaya konulan bir gerçek var ki trans yaÄŸ seviyesi yüksek olan bireylerde kalp krizi geçirme riski üç kat daha fazladır ve ne yazık ki bu durum, bireylerde daha erken yaÅŸlarda kalp krizine ve daha genç yaÅŸlarda artan ölüm riskine neden olmaktadır. Bu hayatı tehdit edici etkilerine ilave olarak trans yaÄŸların, obeziteye, karaciÄŸer yaÄŸlanmasına, metabolik sendroma, diyabete, inme, alzaymır ve Parkinson gibi nörolojik hastalıklara, hamilelikte artan düÅŸük riskine, kısırlığa ve hatta göÄŸüs ve kolon kanserine neden olduÄŸu bilimsel araÅŸtırmalarla ortaya konulmuÅŸtur."
"TRANS YAÄžLARIN KULLANILMASININ EN ÖNEMLÄ° NEDENÄ° DÜÅžÜK MALÄ°YET"
SaÄŸlık üzerindeki zararlı etkilerine raÄŸmen hali hazırda trans yaÄŸların kullanılmasının en önemli nedeninin düÅŸük maliyet olduÄŸuna dikkati çeken TanoÄŸlu, ÅŸöyle devam etti:
"Özellikle de hazır patates kızartmalarında, bisküvi çeÅŸitleri, kraker, çikolata çeÅŸitleri, gofret ve benzeri gıdalarda trans yaÄŸlar kullanılabilmektedir. DiÄŸer yaÄŸlara göre trans yaÄŸların ömürlerinin daha uzun olması da gıdalarda kullanılmasına yol açan etmenlerdendir. Bazı margarin türlerinde, fast food tarzı yiyeceklerde ve fırınlanmış besinlerde de trans yaÄŸların bulunabildiÄŸi akılda tutulmalıdır. Dünya çapında saÄŸlık otoriteleri trans yaÄŸlarının tüketiminin mümkün olduÄŸunca eser miktarlara azaltılması gerektiÄŸi konusunda hemfikirdir. Artan oranlardaki kalp-damar hastalıkları ve bunlara baÄŸlı ölümler yasal düzenlemelerin yapılmasını zorunlu kılmıştır." Doç. Dr. TanoÄŸlu, trans yaÄŸ konusunda dünyada ve Türkiye'de atılan adımlara da deÄŸinerek, "Trans yaÄŸların zararlı etkilerinin önlenebilmesi için, günlük tüketilen besinler ve özellikle de hazır gıdalarda kızartmalar yerine ızgara ve haÅŸlamalar tercih edilmelidir. Yine gıdalarda margarin yerine zeytinyağı, soya yağı, mısır özü yağı gibi doÄŸal sıvı yaÄŸlar ve tereyağı tercih edilmelidir. Ayrıca elbette ki beslenme ile iliÅŸkili hastalık risklerini düÅŸük oranlara indirgeyebilmek için, taze sebze ve meyve ağırlıklı beslenip, düzenli egzersizi ihmal etmemek gerekmektedir." tavsiyelerinde bulundu.
