Batman’da Büyükşehir Belediyesi kurmanın zorunluluğu
Batman’ın büyükşehir olmasıyla ilgili konu son birkaç yıldır daha yoğun tartışılır hale geldi.
Özellikle bundan birkaç yıl önce 5216 sayılı Büyükşehir Kanunu’nda yapılacak bir değişiklik ile nüfusu 500 binin üzerinde olan kentlere büyükşehir belediyesi olma yolunun açılacağı yazıldı çizildi. Ama bu işten de herhangi bir netice alınmadı, halihazırda proje rafa kaldırılmış vaziyette.
Batman Üniversitesinin 2021 yılında kentin resmi ve özel kurumlarının yanı sıra STK’larının da büyük katılımıyla düzenlediği ve daha sonra editörler tarafından kitaplaştırılan Batman Vizyon-2030 Konferansında bu konu enine boyuna tartışıldı; hatta kitabın başındaki epigrafta “Bir dünya kenti olma yolunda Batman” mottosuna yer verildi, çalışmada Batman’ın bir an önce büyükşehir olması için çağrıda bulunuldu.
Bütün bu çalışmalar bir yana Batman’a Büyükşehir Kanunu değişiklik tasarısı hazırlanıp meclise sunulurken büyük haksızlık yapıldı. Yapılan haksızlığın temel nedeni, il genel nüfusunun 750 bin olarak hesaplanması elbette. Bu durumda ise merkez ilçelerinin nüfusu art alanlarıyla 100 bin civarı olan bazı şehirler büyükşehir oldu, tartışmasız bir metropol olan Batman yerinde saydı.
Örnek olarak Mardin, Tekirdağ, Ordu, Balıkesir gibi şehirleri verebiliriz…
Bağlı olduğu ilden bile beş altı kat büyük olan Batman’a 1990’da il payesi verilerek bu orantısızlık giderildi. Uzun yıllar boyunca il olma yolundaki handikap, bugün ise biçim değiştirerek büyükşehir belediyesi olma açısından devam ediyor.
Bugün Türkiye’de merkez ilçe büyüklüğü 500 binden fazla olup büyükşehir olmayan herhangi bir il belediyesi bir istisna dışında yok.
Bu istisna ise Batman’dır.
Halihazırda Türkiye’de 81 il içinde 30 büyükşehir belediyesi var.
Batman merkez ilçe büyüklüğü açısından ilk 20’de yer alıyor, yaklaşık 10 büyükşehir belediyesinin merkez ilçelerinin toplamından büyük.
Batman, kır yerleşmesinde kent merkezine oran açısından Ankara, İstanbul ve İzmir gibi metropol kentlerinden sonra Türkiye’nin kır-kent nüfusu bakımından en orantısız şehirlerinden biri, zira nüfusun yüzde sekseninden fazlası kent merkezinde yaşıyor.
Elbette bu durum Batman merkezinde büyükşehir belediye inşasını zorunlu kılıyor.
Bugün Batman Belediyesi’nin tek bir il belediyesi faaliyeti çerçevesinde geniş bir alana yayılan ve kalabalık bir nüfusu bulunan bu kent merkezini idare etmesi gittikçe zorlaşıyor.
O açıdan Batman Belediyesinin tüzel kişiliği sona erdirilerek Batman iline büyükşehir belediyesi statüsü kazandırılıp Petrolkent Belediyesi ve Zeynelbey Belediyesi adlarıyla 2 merkez ilçe belediyesi ile Batman Büyükşehir Belediyesi şeklinde 3 ayrı belediye teşkilatı acilen ihdas edilmelidir.
Bu bir öneri değil, zarurettir.
Büyükşehir kanununa eklenecek bir değişiklikle kent merkezi büyük olan ve Türkiye’de tek numune olan Batman’ı kapsar hale getirilmesinin zorunluluğu görüldüğü gibi ortadadır.
Büyükşehir Belediyesi Kanunu metninin 4. maddesinde geçen “Toplam nüfusu 750.000’den fazla olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir.” şeklindeki ibare “Toplam nüfusu 750.000’den, merkez ilçe nüfusu 500 binden fazla olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir.” şeklinde yeniden düzenlenmelidir. Koyu olarak ilave ettiğimiz ifadeler maddeye eklenirse Batman’da Büyükşehir Belediyesi kurulur.
Bununla ilgili olarak kentimizin STK ve Resmi Kuruluşları tarafından bir heyet görevlendirilip gerekçeli raporlar yazılıp ilgili yerlere ulaştırılırsa kanımca makul karşılanıp kabul görür.
