Batman'ın ilk taksicileri ve taksimetre
Batman'da her şehirde olduğu gibi taksimetre uygulaması vardı ama ne müşteri ne taksi sahibi bu uygulamayı takmıyordu.
Yolcular veya taksicilerden biri istediğinde ancak taksimetre açılıyordu.
Genelde mesafeye göre pazarlık usulü ile taksi ücreti belirleniyordu.
Ancak ağır yaptırım, cezalar ve ekonomik koşullar nedeni ile taksimetre uygulamasına başlanınca, 22 taksi durağında 140 taksinin ulaşım hizmeti verdiği şehrimizde yaklaşık taksimetre uygulaması harfi harfiyen uygulanmaya başlandı.
Batmana deniz gelir, taksimetre zor gelir diyorduk.
Ama gerek ekonomik koşullar, gerekse yaptırımlar, taksicilerin taksimetre düğmesine basmasını mecburi kıldı.
Çünkü Batmanlı taksiciler ve yolcular, taksimetreye çok direndi.
Taksimetre sarı taksilere takılıydı ama çalıştırılmıyordu.
Batmanda da taksimetre uygulaması başladıysa oturup düşünmek lazım.
Bu uygulamanın zorunluluktan kaynaklandığı, önemli bir gerçektir.
Ancak faklı birçok sebebi de var elbette.
Batmana taksimetre uygulaması uzun aradan sonra bir geldi pir geldi.
Taksimetre ücretleri Şoförler Odasınca talep edilir, Belediye Encümenince belirlenir.
Batmanda taksi ücretleri, taksimetreye göre indir bindir ücreti 60 lira, taksimetre açılış 20 lira, km başı 20 lira, bekleme ücreti 3 lira olarak belirlenmiş.
Komşu il Diyarbakır’da ise kısa mesafe 60 lira, taksimetre açılış ücreti 15 lira, kilometre başı ücreti ile 13 lira.
Batmandaki taksimetre ücreti biraz yüksek gibi görünüyor.
Bu durum biraz da ticari taksilerin yoğun kullanılmamasından kaynaklıdır.
Bu durumda fiyatlar yüksek oluyor.
Batman’da taksiciliğin tarihine bir göz atacak olursak;
Batmanın şehir içi ulaşımı tarihçesi, kentleşme sürecine kadar dayanıyor.
Petrolün bulunması ile birlikte Batman hızla köyden şehre doğru yol aldı.
Batmanda şehirleşme başladığında ilk olarak faytonlarla şehir içerisinde yolcu taşınırdı.
1960’lı yılların ortasında Batmanın ilk taksi durağı kuruldu.
Merkez çay evinin yanında Hayat Taksi Durağı, Kubba Ailesinin Batmanda resmi olarak kurduğu ilk taksi durağıdır.
Eğitimci Ekrem Günaydın’ın, nostalji köşesinde belirttiği üzere, Batmanın Hayat Taksi Durağında Vadullah, Mahfuz, Orhan ve Ayhan Kubba kardeşler taksicilik yapardı.
Unutulmayan taksiciler arasında Gariban Aziz de vardı.
Gariban Aziz sanayide tamirciydi, iki ayağını iş kazsında kaybedince kendine göre bir engelli aracı dizayn ederek Mehtap Sineması Kavşağında taksiciliğe başlamıştı.
Taksiciler arsında diğer renkli bir sima da Mehmet Dal’dı.
Mehmet Dal, Atatürk Cumhuriyet Meydanında mini taksi durağını kurmuştu.
Murat marka arabasını gelin gibi süslemişti.
Zamanla taksi durakları sayısı arttı.
Sağlık Taksi, Hayat Taksi Murat Taksi, Petrol Taksi, Şen Taksi, Seç Taksi, Alev Taksi, Mini Taksi, Aydın Taksi, Cihan Taksi, Ar Taksi, Kent Taksi, Gök Taksi, Nil Taksi, Işık Taksi Durakları kuruldu.
Batmanın İlk ticari taksileri olarak kullanılan Chevrolet marka araçlar, geniş ve konforluydu.
Araştırmacı Yazar Ekrem Günaydın’ın “Batmanın İlk taksicileri” yazısında bizi geçmişe getiren detaylı bilgiler var.
Taksiciler o zaman kıymetliydi, tanınan ve saygın kişilerdi.
Kimsenin doğru dürüst taksisi yoktu.
O zamanlar taksimetre yoktu.
Pazarlık usulü hizmet veriliyordu.
Şimdi ise her meslekte olduğu gibi, taksiciliğin de tadı tuzu kalmamış.
