GAZETECİLERE MESLEK İLKELERİNİ HATIRLATMAK!
Pazar günü 10 Ocak Gazeteciler Günüydü.
Bu özel gün ile ilgili birçok mesaj aldık.
Bağlı olduğumuz cemiyetlerimiz de yaşadıkları zorlukları bir basın açıklaması ile duyurdu.
Elbette gazeteciler olarak her zaman olduğu gibi günümüzde de birtakım zorluklar sorunlarla boğuşuyoruz.
Her işin ve mesleğin kendine göre zorlukları ve problemleri vardır.
Ancak şu gerçeği de unutmamak gerekir;
Bizim meslekteki tutarsızlık ve ilkesizlik, önümüze sorun olarak çıkmaktadır.
Biz meslek ilkelerimize sıkı sıkıya bağlı kalırsak, toplumda daha çok değer görürüz.
Her şeyden önce güçlünün yanında yer almak, çıkarcılığı esas almamak gerekir.
Bu özel gün münasebeti ile gazeteci dostlarıma, kendilerini test etmeleri için Gazetecilik Meslek İlkelerinin bir kısmını hatırlatma gereği duydum.
•Gazetecinin temel görevi, gerçekleri nesnel bir biçimde, çarpıtmadan, sansürlemeden aktarmaktır.
•Gazeteci, demokratik değerlere ve insan haklarına aykırı yayın yapmamalıdır.
•Haber, yorum ve görüşler okur ve izleyicinin yayının niteliğini anlayabilmesini sağlayacak biçimde, açıkça birbirinden ayrılmalıdır.
•Basın yayın organları masumiyet karinesine saygılı olmalı, suçluluğu yargı kararıyla sabit olmadıkça herhangi bir kişiyi suçlu ilan edecek yayın yapmaktan kaçınmalıdır. Yargı süreci devam eden davalarda iddialar ve savunmalar adil ve dengeli biçimde aktarılmalıdır.
•Zanlıların, sanıkların ve mahkûmların yakınları, işlenen fiille açıkça ilgili bulunmadıkça ve olayın doğru anlaşılması için gerekli olmadıkça teşhir edilmemelidir.
•Yayımlanan haber, görüş ve yorumlarda, bir insanın davranışının veya işlediği suçun, haber konusu olayla doğrudan ilgili olmadıkça, onun ırkından, milliyetinden, dinî veya mezhepsel inancından, cinsiyetinden, cinsel kimliğinden, cinsel yöneliminden, yaşından, engelinden veya başka bir özelliğinden kaynaklandığını ima eden vurgular yapılmamalıdır.
•Tekzip ve cevap hakkına saygı gösterilmelidir.
• Üstün kamu yararı olmadıkça, sahibinin izni dışında belge, fotoğraf, ses veya görüntü alınmamalıdır.
•İntihar olayları hakkında, haber çerçevesini aşan ve okuyucu veya izleyiciyi etki altında bırakacak, özendirici nitelikte ve genişlikte yayın yapılmamalıdır. Olayın ayrıntılarından ve uygulanan yöntemin tarifinden kaçınılmalı, olayı gösteren fotoğraf, resim veya film yayımlanmamalıdır.
•Gazeteci, kendi çabasıyla elde etmedikçe, bir haber kaynağının verdiği bilgi ve belgenin yayımlanacağı tarih konusundaki tercihine uymalıdır.
•Şiddeti haklı gösteren, özendiren ve kışkırtan, nefret ve düşmanlığı körükleyen nitelikte yayın yapılmamalıdır.
•Irka, milliyete, etnik kökene, dile, dine ve mezhebe yönelik ayrımcılığı teşvik edecek yayın yapılmamalıdır.
•Gazeteci, haber ajanslarından veya başka medya kuruluşlarından alarak doğrudan kullandığı veya geliştirdiği haberlerde kaynak belirtmelidir.
•Gazeteci, mesleki saygınlığa gölge düşürecek türden etkinliklerden ve görevlerden uzak durmalıdır.
•Habere konu edilen veya edilmesi düşünülen kişi ve kurumlardan, hediye, maddi çıkar veya ayrıcalık kabul edilmemelidir.
•Gazeteci, elde ettiği bilgileri doğrulatmak için çaba göstermelidir.
•Gazeteci, kişi ve kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde aşağılayan, hakaret içeren ifadeler kullanmamalıdır.
•Özel yaşamın gizliliği esastır. Üstün bir kamu yararı olmadıkça veya kişinin rızası alınmadıkça özel yaşamın gizliliğini ihlâl eden habercilik yapılmamalıdır.
•Gazeteci, gizlilik sözü verdiği haber kaynağını açıklamamalıdır.
•Gazeteci, haberde yapılan yanlışı en kısa sürede düzeltmekle yükümlüdür.
•Haberde, konuşmalardan ve demeçlerden yapılan alıntılarda bağlam saptırılmamalıdır.
• Üstün kamu yararı olmadıkça, gizli kamera, izinsiz ses kaydı, kimlik gizleme ve benzeri yöntemlerle haber araştırmaktan kaçınılmalıdır.
•Kaza ve cinayet haberlerinde kan ve şiddet unsurları içeren fotoğraf ve görüntüler yayınlanmamalıdır.
•Haber formatına bürünmüş reklamlarda, bu yayınların reklam olduğu açıkça belirtilmelidir.
•Gazeteci, bir haberin yayımlanması veya yayımlanmaması karşılığında maddi veya manevi çıkar peşinde koşmamalıdır.
Not: Bu ilkelere uyan kaç kişi var acaba?
Uymayanlar tavsiyem, lütfen kendilerine gazeteci demesinler ve bu mesleğe leke düşürmesinler.
