KAÇAK ELEKTRİK KAÇIK ZİHNİYET
Batman’da tüketilen elektriğin yüzde 80’inin kaçak olduğunu biliyor muydunuz?
Peki, geri kalan yüzde 20’lik dilimin yüzde 25’inin borcunu ödemediğini biliyor muydunuz?
800 bin nüfuslu bir şehre yetecek trafo gücüne sahip Batman’ın hala elektrik sorununu adam akıllı çözememesinin sebebi nedir dersiniz?
Cumartesi günü kahvaltıda buluştuğumuz Dicle EDAŞ (Dicle Elektrik Dağıtım AŞ) Batman Müdürü Faruk İşlek, Dicle EPSAŞ (Dicle Elektrik Pazarlama Satış AŞ) Batman Müdürü Serhat Öztürk, Proje Birimi Yöneticilerinden Bilal Altunç ve DEDAŞ Basın Birimi Sorumlusu Zeki Gün ile bunu konuştuk.
Niye zırt pırt kesiliyor ya da kesiyorsunuz dedik elektriğimizi.
85 bin abonesiyle Siirt’te bir günde tüketilen elektrik miktarı 1,7 milyon kilovat saat iken 150 bin abone sayısı ile Batman’da bir günde tüketilen elektrik miktarı 7,5 milyon kilovat saat. Sizce de garip ve abartılı bir tüketim oranı değil mi? Neredeyse beş katı.
Ne yapıyoruz peki bu kadar elektrikle? Hayır, işin komik tarafı devletten bu kadar elektrik almamıza rağmen hala barışamadık bir aşk yaşayamadık devletle.
Başkasından alsak bu elektriği çoktan sevgili olmuştuk ama hala devletle sevemedik birbirimizi.
Üstelik büyük kısmı da beleş bu elektriğin. Ha bir de arıza veren bir altyapımız mı var yoksa biz mi arızalı tüketicileriz onu sorgulamalı. 16 arıza ekibi varmış.
Haliyle bazen yetişemedikleri oluyor. Mesela çok sert soğukları yaşadığımız yılbaşında 20 trafo yanmış.
Şimdi diyeceksiniz ki arkadaş arttırsınlar arıza ekiplerini. Arttırsınlar tabi ki ama biz de şu arızalı zihniyetimizi eksiltmesek mi?
Mesela bu kadar kaçak kullanmasak diyorum, bu kadar abanmasak şebekelere.
Elektriği kullanmadık, bağlamadık bir yerimiz kalmadı.
Yokluk, yoksulluk mazeret değil buna. Doğrudur yokluktan yapanı da var ama onları hariç tutarak söylüyorum, esnafı, zengini, en pahalı en afilli halılarının altına alttan elektrikli ısıtma sistemi döşeyenleri mi dersiniz, yirmi dört saat en pahalı klimalarla ısınanı m dersiniz, atölyesinde iş makinelerini bol keseden ve beleşten çalıştıranı mı dersiniz, oturacağı ya da iş yapacağı binanın daha inşaat aşamasında, kaçak tesisat çekip başından hazırlığını yapanı mı dersiniz. Bunları nereye koyacaksınız?
Yok arkadaş bu kaçak elektrik kullanımının yoksullukla alakası yok en azından yarısından fazlasının yoksullukla alakası yok.
Enteresan durumlar yaşanıyor. Konuklarımızın anlatımına göre 30 yıllık eskimiş şebekeleri yenilemek istedikleri kimi köylerde, köylü elektrik sayaçlarının dışarı alınmasına izin vermiyor. 30 yıllık eskimiş arıza ve kesinti olasılığı artmış, güvenlik riski oluşturan eski şebekeyi kullanma pahasına, köylü elektrik sayaçlarının evin dışına alınmasına izin vermiyor. Ama elektrik kesilince DEDAŞ binasını basıp çalışanları darp etmesini, köye gelen personeli dövmesini biliyorlar.
Anlayacağınız vatandaş düzenli, güvenli, kesintisiz elektrik değil beleş elektrik istiyor. Güvensiz olması pahasına kaçak istiyor ama kesilmesin arıza vermesin demekten de vazgeçmiyor. Ama nerde var öyle üç kuruşa beş köfte. Hem çalacağız hem de çaldığımız malın sahibine niye kaliteli değil bu diyeceğiz.
Birde bu kaçakları önlemeye aktarılan kaynak da hiç de azımsanacak gibi değil ki toplam yatırım bütçesinin yüzde 30’luk dilimini kapsıyor.
Yani anlayacağınız kaçaklar olmasa yüzde 30’luk daha yatırım dilimi olacak ve belki şebeke ve altyapımız daha da iyileştirilecek.
Ben dahil bir çok tüketicinin kaçağı önlemek ya da azaltmak adına kimi bölgelerde sistemli ve bilinçli kesintiler yapılıyor şikayeti var.
Sandığımız gibi değilmiş, her bir şebeke tesisat, ekipman ya da sistemin, artık adına ne deniyorsa, belli bir yük kapasitesi varmış, malum hesaplanamayan, ya da hesaplanmayan kaçak yüküyle birlikte, kapasitenin üstüne çıkan yükle sistem bozulmasın diye otomatik olarak kendini kapatıyormuş.
Peki, niye günün aynı saatlerinde oluyor bu kesinti derseniz.
Bu da tüketimin günün belli saatlerinde özellikle artmasıyla ilgilidir.
Çok önemli bir hususa değinmeden geçmeyeyim.
Kiralayıp taşındığınız bir dairede aboneliği üstünüze almadan önce elektrik sayaçlarınızı kontrol ettirin, velev ki sizden önce oturan abone o şebeke ya da sayaç üzerinde kaçak tesisatı kurmuş ve sizin bundan haberiniz yoksa her an haksız yere kaçak elektrik kullanımından ceza yiyebilirsiniz.
Az değil yüzde 80 kaçak elektrik kullanılan bir ilde yaşıyoruz.
