Kırık cam

Kırık Cam Teorisi ABD'li suç psikologu Philip Zimbardo'nun 1969'da yaptığı bir deneyden ilham alarak geliştirilmişti.

Zimbardo, suç oranının yüksek olduğu, yoksul Bronx ve daha yüksek yaşam standardına sahip Palo Alto bölgelerine birer 1959 model araç bıraktı. Araçların plakası yoktu, kaputları aralıktı. Ve olup bitenleri gizli kamerayla izledi.

Bronx'taki otomobil üç gün içinde baştan aşağıya yağmalandı. Diğerine ise bir hafta boyunca kimse dokunmadı. Ardından Zimbardo ile iki öğrencisi 'sağlam olan otomobilin yanına gidip çekiçle kelebek camını kırdı. Daha ilk darbe indirilmişti ki çevredeki insanlar da olaya dahil oldu.

Birkaç dakika sonra o otomobil de kullanılmaz hale gelmişti. Zimbardo;  “Demek ki siz ilk camın kırılmasına müsaade ediyor ve o olayı gerçekleştirenlerin cezasız kalmasına göz yumuyorsanız, benzer suçların tekrarlanmasını hızlandırıyorsunuz. ilk camın kırılmasına ya da çevreyi kirleten ilk duvar yazısına izin vermemek gerek. Aksi halde kötü gidişatı engelleyemeyiz.”

Bir bina düşünün eğer camlardan biri kırıksa ve siz onu tamir etmezseniz, onu görenler kimsenin bununla ilgilenmediğini düşünür ve aynı suçu kendileri işleyeceklerdir. Bir mahallenin suç bölgesine dönüşmesi kırık bir camın tamir edilmemesiyle başlar.

Veya sokakın ortasına, yolun kenarına, parkın içine ilk çöpü atan kişinin uyarılmaması, ikaz edilmemesi daha sonra orada geçenlerin aynı eylemi gerçekleştirilmesine ve kısa bir sürede oranın bir çöp yığınına dönüşmesine yol açacaktır.

Duvara yazılmış bir kelimenin silinmemesi, tüm duvarın yazılarla süslenmesine zemin hazırlanacaktır.

Okulda aşırı davranışlar sergileyen öğrenciler için gerekli önlemler alınmadığında çok yakın bir zamanda önlemez davranışların okulda cereyan edildiğine şahit olunacaktır.

Evde müsaade edilen küçük bir söz, bir yalan, bir küfür, bir tartışma, ileride tüm evin huzurunu kaçıracak bir davranışa dönüşecektir.

Bundan ne çıkar diye başlanan bir alışkanlık, büyük bir kusura yol açacaktır.

Küçük bir günah, ilk harama meylediş sonuçları ağır bir suça götürecektir.

Hayatın her alanında kırık camların karşımıza çıkması mümkündür.

Öğretmenler odasında derse bir dakika geç girmenin hesabını yapan ve sürekli şikayet, dedikodu ve negatif enerji yayan bir öğretmen, okul için kırık bir camdır.

Asık suratlı bir garson, müşterilerin yemek konusunda memnuniyetsizliği düşündüren lokanta için kırık bir camdır.

İşini iyi yapmayan liyakatsız ve kibirli bir doktor sekteri, tüm hastane için olumsuz bir kırık camdır.

İlgisiz bir kasiyer bir market için kırık bir camdır.

Sokakları isteksiz ve özensiz temizleyen bir temizlikçi belediye için bir kırık camdır.

Dikkate alamadığımız, umursamadığımız, görmezden geldiğimiz küçücük davranışlar, eylemler, hatalar, kusurlar yarın bir şehri içine alacak bir büyüklükte bir suça dönüşebilir.

Güvenli bir ortam, temiz bir çevre ve sağlıklı şehirler için öncelikle küçük kusurları tamir etmekle işe başlamalıyız. Bir kibrit çöpü ateşi bir yangına dönüşmeden üzerine su dökmeliyiz. Sokaklarımız, mahallemiz bir çöp yığınına dönüşmeden elindeki çekirdek kabuğunu yere atanları uyarmalı ve gerekli yaptırımları uygulamalıyız.

Küçük sorunlar büyük sorunlara dönüşmeden müdahale etmeliyiz. Ve bunu hayatımızın en her alanında uygulamalıyız.