- 16-09-2023 00:00
- 15-09-2023 17:27
- 3928
Toplumun en küçük çekirdeğini aile oluştur.
Büyüyen aile; zamanla kabile daha da büyüyünce aşiret olur.
Aşiret; kökenleri, kültürleri, kederleri, dertleri, yasları, mutlulukları, sevinçleri... bir olan topluluğun adıdır.
Kendi içinde hiyerarşisi olan, karar alan ve bir çok sorunun çözümünde öncü rol oynar.
Aşiret; öyle, kitaplarda, filmlerde, dizi ve gazetelerden anlatıldığı "faşo ağa" tiplemeleri ile rencide edilen bir sistem değildir.
Günümüz ileri demokrasilerde Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK) önemli bir görevi vardır. Devletin sağlıklı karar vermede önemli bir rol oynarlar.
İşte Aşiretler etkili oldukları dönemlerde günümüz STK ların görevini en iyi biçimde yapan sivil kuruluşlar idi.
Aşiretten gördüğüm ve yaşadığım bazı olayları sizinle paylaşmak istedim.
1984 yılında Badikan aşiretinin yoğun olduğu bir köye (Memika) iman olarak atandım.
Köylüler, evlerden evime yiyecek getirmeye başlayınca garibime gitmişti. Çünkü ben şehirde büyümüş ve böyle bir duruma şahit olmamıştım.
"Bunlar ne?" Diye onlara sordun. Onlar "babandan yeni ayrılmışsın evinin bir süreliğine ihtiyacın getirdik. (Kürtçe "tü nü malli")
Ben Memur ve maaşımın olduğunu... anlatmaya çalışınca onlar "bunlar bizim toremiz alacaksın." Diyerek yiyecek erzakını eve bıraktılar.
Meğer burada evlenip yeni yuva kuran herkese bir süreliğine maddi yardım yapmaları töre gereği imiş.
Yine bir gün köyün ileri geleni "hocam köylüye haber ver yarın ... tutununu toplamaya gideceğiz" ben "neden?" Diye sorduğumda o "biz buna 'zıbare' diyoruz. Hasta veya darda olana yardım ederiz.
Birisi ev yapıyordu baktım herkes kendince yardım ediyordu. Sordum "bu ne?" Dediler ki "ev yapıyor bizler de katkı sunuyoruz"
...
Aşiret demek bu tür güzellikler demektir.
Maalesef aşiretler etkisi azaltıldı bazı bölgelerde ise tümü ile kaldırıldı.
Bu güzellikler de yok oldu. Yeni yuva kurana, ev yapana, hasta olana... yardım edenler olmadı.
Basit münakaşalar kavgalara hatta cinayetlere sebep oldu.
Aşiretlerin olmayışı toplumda bir boşluğuna neden oldu.