İnsanların olduğu yerde, çıkar ve çıkarın olduğu yerde de kavganın olması doğaldır. Fert bazında, kabileler ve devletlerarasında savaş var olmuş ve olmaya da devam edecektir.
Ermenistan’ın, Rusya, Fransa ve diğer batılı devletlerden aldığı desteklerle 30 yıl önce Dağlık Karabağ’ı işgali ve son günlerde Azerbaycan ile savaş durumunda olması buna bir örnektir.
Azerbaycan’ın savaştaki başarısı ve işgaldeki birçok noktayı azat etmesiyle devam eden savaşta Rusya’nın devreye girmesiyle ateşkesin sağlanması manidar olmakla beraber yine de doğru bir karardır.
Devlet politikaları, ince detayları, çıkarları ve benzeri durumlar savaş veya barış kararları üzerinde etkili olduğu da bir gerçektir.
Enfal 47 ayet: “Savaş için çalım satarak ve halka gösteriş yaparak yurtlarından çıkan ve insanları Allah yolunda alıkoyanlar gibi olmayın. Allah, onların yaptıklarını çepeçevre kuşatmıştır.”
Yıkımı, gözyaşı ve ölümlere bakıldığında barış her zaman savaştan daha iyi olduğudur. Onun için ateşkesin devamında ve nihai kararda barışın sağlanmasından yanayım.
BM ile başlayan yenidünya düzeniyle belirlenen devletler, çizilen sınırlar, kurulan ittifaklar, paktlar, birlikler… Dünyaya huzur getirmemiş sorunlu bölgelere sebep olmuşlardır. Milliyetçilik duygusunun değer bulması neticesi sorunlu bölgeler kanayan yara olmaya başlamıştır. Bu durum emperyalist güçlerin oluşturduğu yenidünya düzeninin neticesi sonucudur. Çıkarlarına aykırı hareket eden üçüncü devletleri terbiye temek ve onları kendilerine mecbur etmek için hazırda beklettikleri güçler olarak kullanılmış/kullanılacaklardır.
Ermenistan ve Azerbaycan’ın savaşması bu durumun bir neticesidir. Kurulan bu düzenin bozulması için; savaş yerine barışı seçmeleri, sorunu diyalogla çözüme kavuşma çabası daha doğru olacağıdır.
Enfal 61 ayet: “Her şeye rağmen o düşmanlar barışa yanaşırlarsa sen de yanaş ve Allah’a güvenip dayan. Hiç şüphesiz Allah hakkiyle işiten, kemaliyle bilendir.”
Azerbaycan ile Ermenistan arasında ki savaşta, ölüm, yıkım, ekonomik çöküntü… Savaşan ülkeler yaşarken, bunlara silah satan, Rusya, Fransa ve diğer ülkelerin çıkra sağladığı gerçeğidir.
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış sürecine gidecek bir sürece dönüşmesini ve ateşkese önem vermelerin isterim. Aklıselimi devreye koymalarını, komşuluk hukukuna önem vermelerini ve işin ahlaki ve hukuki boyutuna uygun bir çözüm bulmalarını temenni ederim.
Savaş bir çözüm değil, yeni sorunların oluşmasına sebep verdiği bilinmesi gerekir. Barışı; karşı taraftan bekleme veya taviz koparma yerine, barışa gidecek süreçte öncü olmak daha doğru olduğudur.
Tarih boyunca birlikte yaşayan dinleri farklı iki halkın tekrar barış içinde yaşama çabaları içine girmelerini bekliyorum.
Gönlüm Azerbaycan’dan yana olsa da, barışın daha doğru olduğu kanaatindeyim. Savaştaki başarısını bir gurur meselesi yapma yerine barışa katkı sunması için kullanılmasını temenni ederi.
Ermenilerin, bati desteği ile başlayan savaş sevdasına son vermelerini isterim. Maşa olmak yerine, halkının çıkarların düşünmelerini, sinerji, enerji, ekonomi ve insan kaynaklarını savaş meydanlarında heba etme yerlerine ülkelerinin çıkarları doğrultusunda kullanmalarını tavsiye ederim.