Bakalım bu sorunun cevabını kaç kişi bilecek?
Veya bilen çıkacak mı?
Bu sorunun cevabını eminim tam olarak kimse bilmeyecek.
Bilmelerini de beklemiyordum zaten.
O zaman neden bu soruyu sorduğumun sebebine gelelim;
Birincisi, et fiyatları sürekli yükselişte.
İkincisi, her yerde et fiyatları farklı.
Yani anlayacağınız, et fiyatları kontrolden çıktığı için böyle bir soru sorma gereği duydum.
Geçmişte sadece kasaplar et satardı.
Etin rayiç fiyatlarını kasaplar, odalar da oranı belirler, belediye encümeninin onayına sunardı, onaydan geçtikten sonra et fiyatları belirlenmiş olurdu.
Belirlenen fiyatların ne altında ne de üstünde kimse et satamazdı.
Ama şimdi tam tersi bir durum söz konusu.
Dileyen, dilediği yerde ve fiyatta et satıyor.
Sadece kasaplar et satabiliyorken, şimdi kasaplardan daha çok zincir marketler, büyük ve küçük tüm marketler et satıyor.
Yani temel gıda ihtiyaçlarından olan etin fiyatı ve satış noktaları konusunda tam bir özgürlük söz konusu.
Sadece kasap ve marketlerle de yetinilmiyor, mahalle arasında havan kesip kilo işi satanlar da var.
Anlayacağınız, ciddi manada bu alanda bir boşluk oluşmuş.
Denetim mekanizması yeteri kadar işlemiyor.
Kimi yerlerde kasaplar kendi aralarında bir rayiç belirleyip ona göre satış yapıyorsa da buna uymayanlar çıkabiliyor.
Hiçbir markette et fiyatı, diğer marketteki et fiyatı ile eşleşmiyor.
Tabi et fiyatlarındaki artış ve değişkenliğin bir çok sebebi var.
Hayvancılık sektöründe artan maliyetler.
Hayvancılık yapanların sayısının gün geçtikçe düşmesi.
Ortadoğu hayvan ticaretinin durması.
Enflasyona bağlı yaşanan fiyat artışı.
Tüm bu olumsuzluklar nedeni ile et fiyatları haftalık, hatta bazen günlük artmaktadır.
Et fiyatları kasaplarda kilo başına 140-170 TL arası değişirken, marketlerde ise 80 ile 170 TL arasında değişiyor.
Yani hiçbir yerde fiyatlar aynı değil.
30 yıldır kasap dükkanı işleten Abdullah Padir et fiyatı istikrarsızlığının nedenini “Her alanda olduğu gibi doğal olarak bir fiyat artışı var. Ancak temel sorun hayvan sayısındaki azalmadır. Meralar azalıyor. Hayvancılıkla ilgili teşviklerden gerçek manada bu işi yapanlar faydalanmıyor. Batman’da kurulması öngörülen Tarım ve Hayvancılığa dayalı OSB kurulamadı bir türlü. Kırsalda yaşayanların sayısı gittikçe azalıyor ve en önemlisi Esnaf Odalarının rayiç konusunda bir yetkileri yoktur. Kasap esnafının en önemli sorunları ise büyük marketlerdir. Büyük marketler küçük esnafı bitirdi” sözleriyle özetliyor.
Anlayacağınız, et fiyatındaki artışın bir değil, birden çok nedeni var.
Bu neden ve sorunlar ortadan kaldırılmazsa etin kilosu yakın zamanda Batmanda 200 bin lirayı bulacak gibi görünüyor.