Doğaya rastgele atılan ve ciddi anlamda kirlilik oluşturan tehlikeli atıkların başında poşetler geliyor.
Petrolden üretilen bir poşetin doğadaki ömrü nereden bakarsanız en az 20–30 yıldır.
Poşetler, toprağa ve su kaynaklarına ciddi zararlar verdiği gibi rüzgârla savrulup hızlı yayıldığı için görsel kirlilik de yaratıyor.
Bu yüzden kendimi bildim bileli gereksiz poşet kullanımına karşı çıktım.
Bunu en çok da mahallemizin fırıncısı bilir.
Diyarbakır Caddesi’nde Lider Ekmek Fırını var.
Müşterisine ekmeği verince usulüne göre önce kâğıda sarar, sonra poşete koyar.
Ben ekmek sayısı ne olursa olsun bu güne kadar poşete konulmasına müsaade etmedim.
Bir gün bizim evin en yaşça küçük bireyi fırına gider, fırıncı ekmekleri kâğıda sarar verir o da “bu şekilde taşımak zor, bir poşet veriri misin?” deyince fırıncı benim poşete karşı olduğumu söyleyerek poşeti vermez.
İşte bu denli poşetle mücadele ediyorum.
Marketlerde poşetin paralı olduğu yasası 2019 yılında çıkınca en çok sevinen ben olmuştum.
Plastik poşetlerin kanuna bağlı olarak 25 kuruştan satılmaya başlaması ile poşet kullanımında ciddi bir azalma oldu.
Bu yasa ile sadece poşetler paralı olmadı, kanuna göre filigran özelliği standartlara uymayan veya ücretsiz poşet dağıtan işletmelere 24 bin 123 lira ceza da kesilmeye başlandı.
Plastik poşet uygulamasından sonra şimdi de depozito iade sistemi başlayacakmış.
Üzerinde özel etiketler bulunan su, gazlı içecek ve süt gibi ürünlere depozito ücreti ödenecek. Bu ambalajlar iade makinesine atılınca, atan kişinin hesabına alışveriş puanı ya da indirim olarak yansıyacak.
Uygulamada ilk olarak 0.1 ile 3 litre aralığındaki metal, cam, plastik ve alüminyum ürünler sisteme dahil edilecek.
Bu ürünlerde depozito sistemine uyumlu özel etiketler bulunacak.
Firmalar önce sisteme kayıtlarını tamamlayacak.
Yılın ikinci yarısında da tüketiciler, Türkiye genelinde 32 bin 157 mahallede aynı anda depozito iade makinelerine kullandıkları ambalajları atarak puan toplamaya başlayacak.
Bu uygulamanın da çevreye katkısı olacağına inanıyorum.
Umarım bu noktada yelpaze daha da genişler.
Elbette doğayı, cezalarla, poşetin paralı olmasıyla, depozito iadesi ile korumaya çalışmak tek başına çözüm değildir.
Keşke poşete para ödemeye gerek kalmadan bu soruna çözüm bulunsaydı.
Ama maalesef doğanın kirlenmesi ve kaynakların heba edilmesi doğru dürüst kimsenin umurunda değil.
Ne zaman poşet paralı oldu, daha önce marketlerde alışveriş yaparken her parça için bir poşet alanlar, poşet almada cimri davranmaya başladı.
Buna rağmen poşet sistemi henüz tam olarak oturmuş değil.
Çünkü marketlerin çoğu sırf müşteri kazansın diye poşetleri ücretsiz vermeye devam ediyor.
Poşeti paralı veren birkaç market dışında çoğunluk, mevzuat ve kurallara uymuyor.
Bu yüzden gerekli denetimler şart.
Sadece marketler değil poşet veren tüm işyerlerinde poşet ücretli olmalıdır.
Ancak bu şekilde plastik poşet tüketiminde azalma olur.