Batman’da yine yeniden başlayan anız yangınlarıyla ilgili Valilik, dev billboardlarda dekar başına 45 lira ceza kesileceğine dair uyarılarda bulunmaya başladı.
Bu uyarılar ne kadar yerine ulaşır, cezalar ne kadar caydırıcı olur bilemem ama çiftçi anız yakmadan tarlasını temizlemenin maliyetini anızı yaktığında alacağı ceza miktarıyla kıyaslayacak ve yakıp yakmamaya karar verecektir.
Daha önce dekar başına anız yakmanın cezası 20 lira iken bu miktarın 42,44 liraya çıkarılması çiftçileri ne kadar caydırabilir?
Ayrıca billboardlarda 42,44 lira olan ceza neden 45 lira olarak belirtilmiş ve neden sanki yasa henüz yürürlüğe girmemiş gibi “ceza geliyor” şeklinde bir ifade kullanılmış?
Her sene bu dönmelerde bütün kentin illallah ettiği anız yangınları ve ortaya çıkardığı duman, son bilmem kaç yılın en yüksek sıcaklıklarını yaşadığımız Batman’da açamadığımız pencereler ardından çiftçilere ağız dolusu küfrettirecek gibi.
Bunun dışında mevcut cezaların kesilmesi ne kadar uygulanabilecek?
Geçmiş yıllardan tecrübe ettiğimiz kadar cezanın kesilebilmesi için anız yakan çiftçinin suçüstü yakalanması gerekiyor.
Bunun ispatı ve denetimi ne kadar yapılabilir dersiniz.
Tarlasında anızını ateşe verdikten sonra kapısına dayandığınız çiftçi, sanıyor musunuz ki ben yaktım diyecek.
Daha önceden bildiğimiz duyduğumuz örneklerdeki başkalarının yaktığını söyleyecek ve belki de pişkin pişkin küfürler etmekten de geri durmayacak.
Peki, o zaman nasıl bu katliamın ve çevre sağlık felaketinin önüne geçilebilir?
Daha önce diyanet ve müftülükler üzerinden anız yakmanın günah olduğu vebalinin ağır olduğu basın açıklamaları ve cami hutbelerinde anlatılmadı mı, anlatıldı.
Maalesef bir sonuca ulaşmadı.
Çevre dernekleri yeri geldi belki köy köy gezdi çiftçilere bunun toprağın verimini düşürdüğü orta ve uzun vadede çevreye verdiği zararları anlatmadı mı anlattı.
Maalesef bundan da bir sonuç çıkmadı.
Eskiden de kesilen daha doğrusu adam akıllı kesilemeyen para cezasının miktarı dekar başına 20 liradan 42,44 liraya çıkarıldı.
Bu anız yangınlarını önlemek noktasında bizi sonuca ulaştırır mı?
Sanmıyorum çünkü bilene sorduğumda, çiftçiye kesilecek cezanın ki o da anızı tarla sahibinin yaktığı ispat edilebilirse, çiftçinin tarlasını yakmadan temizlemeye kalktığında ortaya çıkardığı maliyetten daha az olacağını söylüyorlar.
Bu ceza miktarı hesaplanırken alternatif maliyetler düşünülerek mi hesaplandı bilemiyorum.
Hal böyle olunca bu şekilde bu çevre felaketinin, bu cehaletin, bu caniliğin önüne geçilebileceğini sanmıyorum.
Umarım ki yanılırım.
O zaman bu anız sorununun önüne nasıl geçilebilir.
Daha önce anız yangınlarını engelleme hususunda yapılmışlarla birlikte yeni eylem planları uygulanabilir.
Yine hutbelerde dillendirilsin, yine çevre dernekleri gezsin, anlatıp uyarsın ve buna rağmen hala yakanlara para cezası kesilsin ama caydırıcı olabilecek daha yüksek bir tutarda yapılsın.
Buna ek tedbir ve çözümlerle ilgili ilgili kurumlar tarlasını anız yakmadan temizlemek isteyen çiftçiye gerek araç ve yakıt gerekse de ekonomik yardımlarda bulunsun.
Bu devlete ek bir külfet çıkaracak elbette, bunu istismar etmeye çalışıp bu destekten hiçbir şey yapmaksızın yararlanmak isteyenler de çıkacak ama ne olursa olsun o anızın ortaya çıkardığı sonuçlardan bizi koruyacaksa buna değer.
Yoksa caydırıcı olmayacak tedbirlerle bir şey yapıyor gibi görünerek kimse bizi kandırmasın...