Sayın Cumhurbaşkanımızın konu hakkındaki hassasiyetine ve gerekli yasal alt yapıya rağmen maalesef, devlet vatandaşını sigara dumanından koruyamıyor!
Sıkıntı devlette mi vatandaşta mı?
Sıkıntı her iki tarafta ama icra merci kimse sıkıtılar da şikâyetlerde ona sunulur.
Mesul olan da odur.
Maalesef şehrimizde gittiğimiz neredeyse tüm kafe ve restoranlarda sigara içiliyor.
Hem de yoğun olarak içiliyor.
Kahvehane ve kıraathaneleri söylemiyorum bile!
Denetim yapılmıyor mu?
Yapılıyor ama çok seyrek.
Yapılan denetimlerde de genelde şahsa ceza kesiliyor ve olay kapatılıyor.
124 lira (2019’da 153 oldu) para cezası kes, olayı kapat.
Sorun şahıslarda değil işletmelerde. İşletmeler, sigara içmek serbest diyor.
Denetmenler gelince de şahsa ceza kestirip, gerekirse o cezayı kendileri ödeyip, olayı kapatıyor.
Hâlbuki ceza 124 değil 5000 lira olması gerekir.
2 defa 5000 lira ceza ödeyen şahıs, sizce tekrar bunu yapar mı?
Ama bir ceza yememek için de 5000 telefon açıyorlar…
Bu konuda kamu görevlilerinin çok daha dirayetli ve net olmaları, amirlerinde onlara sahip çıkması gerekir.
Burada halk sağlığı söz konusu, içilen her sigaranın, hastalanan her şahsın vebali var bu işte!
Geçen yıl çok güzel kahve yapılıyor denen bir mekâna gittik. Aile alanına çıkıp oturduk. Mekan çok iyi ama leş gibi sigara kokuyor.
Garsona “burada sigara mı içirtiyorsunuz” dedim.
“Evet abi serbest içebilirsiniz”, dedi.
“Bu serbestliği nereden buluyorsunuz, benim temiz hava soluma hakkım ne olacak” dedim. “Abi herkes içiriyor” dedi.
“Şikayet edeceğim” dedim,
Çok rahat bir şekilde “edebilirsin abi” dedi.
Bu neyin rahatlığıysa…
Hafta sonu misafirim vardı. En seçkin kafelerimizden birine kahve içmeye gittik.
Girişte yine duman vardı. Buradan geçip aile alanına oturduk.
Orada sigara içilmiyordu. Kahvemizi içip çıktık.
Eve gittiğimde çocuklarım, baba çok pis sigara kokuyorsun dediler. Sadece içinden geçerken böyle oluyorsa, birde içinde otursak…
Bu konuda vatandaşa da devlete de ciddi sorumluluk düşüyor.
Vatandaşın mutlaka 18 4’ü arayıp şikayet etmesi, devletin ilgili kurumlarının da durumu daha sık ve ciddiyetle denetlemesi gerekir.
Çünkü sigara içenler suç işliyorlar.
Hem dini hem örfi hem de hukuki olarak suç işliyorlar.
İsterseniz dumana maruz kalan kişilerle ilgili (pasif içicilik) biraz bilgi sunalım.
Pasif içicilik; başkalarının içtikleri veya yanan tütün ürününden -sigara, puro, pipo, nargile, elektronik sigara gibi- kaynaklanan dumanın solunmasıdır.
Tütün dumanına maruziyet, dünyada her yıl birçok insanın ölümüne neden olmaktadır. Başkalarının tükettiği tütünün dumanına maruz kalmaktan kaynaklanan ölümler, trafik kazaları ve uyuşturucu madde kullanımına bağlı ölümlerden çok daha fazladır.
· Tütün dumanında formaldehit, siyanür, amonyak, karbon monoksit, naftalin, kadmiyum (pil asidi) gibi 4000'den fazla kimyasal madde vardır. Bunlardan en az 250'sinin zararlı olduğu ve 50'den fazlasının da kansere neden olduğu bilinmektedir. Bu kimyasal maddeler tütün dumanında oldukça fazla miktarda bulunmaktadır.
· Tütün dumanına maruz kalmak, kanser, amfizem ve kalp krizleri gibi birçok öldürücü hastalığa neden olmaktadır.
· Çocuklar tütün dumanının zararlı etkilerine karşı çok daha hassastır.
· Tütün dumanının zararları, maruz kalma süresi uzadıkça artmaktadır.
· Kısa süreli maruziyet de zararlıdır!
· Başkalarının tütün dumanına sadece 5 dakika maruz kalmanın bile kalp krizlerini tetikleyebildiği kanıtlanmıştır. Süre uzadıkça bu risk katlanarak artmaktadır.
· Hemen ortaya çıkan etkiler: Gözlerde tahriş, sulanma, yanma, baş ağrısı, burunda rahatsızlık, akıntı, öksürük, boğaz ağrısı, kalp hızı ve tansiyonun yükselmesi, solunum yakınmalarda artış ve enfeksiyonlar, var olan hastalıkların alevlenmesi, kalp hastalığı olan kişilerde kalp krizi, astım, alerjiler.
·Sigara dumanından pasif etkilenim, kalp-damar hastalıklarını arttırmaktadır. Tam dumansız hava sahası olan yerlerde kalp krizleri % 60 oranında azalabilmektedir.
· Başkalarının tütün dumanını solumaktan kaynaklanan kanser ölümlerinin oranı; asbest, radyoaktif maddeler, arsenik, benzen, vinil klorür, radyasyon, pestisid (tarım ilaçları), tehlikeli atıklar, içme suyunda bulunan kimyasallar, endüstriyel kimyasallar ve madeni atıkların hepsinin toplamından kaynaklanan kanser ölümleri oranından daha fazladır.
· Sigara içmeyenlerde sigara dumanına maruziyet akciğer kanserini % 32 oranında arttırmaktadır.
· Sigaraya maruz kalan genç kadınlarda meme kanseri riski % 90 artmaktadır. Menapoz öncesi kadınlarda 2.6 kez daha fazla meme kanserine yakalanma riski vardır. Çok az ve devamlı sigara dumanına maruz kalan kadınlarda 50 yaşına kadar meme kanseri olma riski % 60 artmaktadır.
· Solunum hastalıkları: İş yeri veya sosyal ortamda sigara dumanına maruz kalmak KOAH ve erişkin astımına neden olmaktadır.
Duman nedeniyle ortamda bulunan kimyasallar sigara içiminden haftalar ve aylar sonra da temizlenememektedir.
Pencerelerin açık olması, havalandırma sistemlerinin çalışması bu konuda çözüm değildir.
Dünyada her yıl sigara içmeyen 600.000 den fazla kişi pasif etkilenim nedeniyle ölmektedir.
Sigara dumanından pasif etkilenim riski ile karşı karşıya kalan adolesanlar/çocuklar bu risk ile karşı karşıya kalmayanlara göre 1,5-2 kat daha fazla sigaraya başlamaktadırlar.
Devletin de milletin de üzerine düşeni yaptığı dumansız yarınlar dileğiyle, sağlıklı ve mutlu kalın…