Ramazan ay'ına özgü bir farz olan fıtır sadakasi; Bayram gecesi güneş batmadan önce doğan veya ölen her kesin vermesi/verilmesi gereken bir ibadettir.
İbn Ömer (ra):
"Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem Ramazan-i şerif'de hurmadan veya arpadan bir sa', Müslümanlardan hür olsun, köle olsun, erkek olsun, kadın olsun herkese farz kılmıştır." ( Buhari, Müslim)
Aile reisi (islama göre erkektir) kendisinin ve mahiyetindekilerin fitrelerini (durumu müsait ise) vermekle mukelleftir.
Kışının bakmakla mükellef (mecbur) olduğu kişiler sırasıyla;
1-Naşize (kocasina asi) olmayan, zenginde olsa zevcesi.
2-Usulü (Anne ve babalar)
3-Füruu ( Çocuk ve torunlar)
4-Köle ve cariyeler.
Usulü veya Füruu(baliğ olursa) durumlari müsait olanların nafakasi mecburiyeti kalkar. Bu durumda fıtrelerini de kendileri vermelidirler.
Durumu musait olan baliğ çocuklar ile anne-babasının fitrelerini vermek isterse onlardan vekalet almalıdır.
Aile reisinin bütün aile fertlerinin fıtresını verecek durumu yoksa şöyle bir yol takip etmelidir.
Önce kendisinin fitresini verir. Sonra durununa göre zevcesinin ( Hanifi mezhebine göre zevcenin durumu varsa kocasi onun fitresini vermekle mukellef değildir) ondan sonra küçük çocuklarınkini, babasinin, annesinin fitir sadakasını verir.
Ramazan ay'ının girmesiyle fitir sadakasi verilebilecegi gibi, ortalarinda da verilebilir. Ancak son günlerde vermek ise farz olduğundan en efdalidir.
Bayram namazindan sonraya bırakılması kaza olup ödenmesi gerekir.
Bayram gecesi güneş batmadan önce doğan çocuğunun filtresini ile vefat edenin de filtresi verilmelidir.
Fıtır zekati oruç tutanin fuzuli ve kötü sözlerinden oluşan günahlari temizlediği gibi kişinin yıl içindeki belaların defiine de vesile olduğudur.
İbn Abbas(ra) nakıl ettiği bir hadiste:
"Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem oruçluları gereksiz ve çirkin sözlerden arındırmak ve yoksullara yiyecek sağlamak için farz kılınmıştır. Fitreyi kim namazdan önce (bayram nanazi) öderse, bu makbul bir zekat kim de namazdan sonra öderse, herhangi bir sadaka olur." (Buhari, Muslim)
Şafii mezhebinin kuvvetli görüşune gore Fıtır sadakası zekat alabilen sekkiz sınıfın hepsine dağıtmak lazimdir.
Ancak Şafii mezhebinin diğer görüşüne görede bir tek şahisa verilse kafidir. Bu görüş üç mezhebin görüşüdür.
Vekki bin El-Cerrah: "Secde-i sehv, namazın noksanlarını telafi ettiği gibi, fıtır zekâtı da orucun noksanlıkarını telafi eder."(Şafi ilmi. H. Günenc)
Fıtrenin miktarı ve ya kişi başi ne kadardır konusuna gelince:
Diyanet isleri Baskanligi en az 27 lira olarak belirlemiştir.
Mezheplerin görüşü ise o bölgede halkin genel yiyeceği olan; arpa, bugday, hurma, kuru üzüm cinsinden olmalıdir.
Safii bezhebinin görüşü böyledir.
Ancak diyanetin her sene belirlediği fitre miktari doğru ve pratiktir.
İmkani olanlarin fitresini; Vakif, dernek, Diyanet, Kizilay... yerine, kendisi; ihtiyaç sahibi akraba, komşu ve işte çıkarmak zorunda oldugu çalışanına vermesi en iyisi olarak görmekteyim.
Devam edecek
Selam ve dua ile.
22°