Batman'ın göç ile ilgili istatistikî verileri çok karmaşık.
Çünkü Batman hem göç veriyor hem göç alıyor.
Göç, Batman için yeni bir olgu değil.
Kasaba sürecinin başladığı 1926’li yıllara kadar devam eden bir serüven.
Önce Batmanın bir göç kronolojisine bakalım.
El-Medine ilçesi, 1926 senesinde sular altında kalınca Batmanın ilk yerleşim yeri olan İluh Köyüne ilk göç yaşanır.
El –Medineliler, İluh Köyüne yerleşir.
1940 yılında Batmanda petrolün bulunması, 1948 yılında petrol üretiminin başlaması ile şehir, ABD dahil ülke içinden ve dışından hızlı bir göç başlar.
Batman önce kasaba, 1955 yılında ise ilçe statüsüne kavuşur.
1970’li yıllara kadar petrol göçü devam eder.
Türkiye’nin dört bir yanından ve özellikle Mardin ve Siirt illerinden göç edenler Batman nüfusunu üçe katlar.
Batmanın yerlileri İluh ve El-Medinalılar, azınlık nüfus oldu.
Batman, en büyük göçü 1980 ve 1990’lı yıllarda aldı.
Bölgedeki çatışmalı ortamdan Batman da büyük ölçü de nasiplendi.
Batmanda yeni mahalleler oluştu.
Hakkâri’den Diyarbakır’a kadar tüm köy ve ilçelerden Batmana 100 binin üzerinde bir göç yaşandı.
1990’dan 1995’e kadar yaşanan faili meçhul cinayetler yüzünden Batman metropol şehirlere ciddi manada göç verdi.
Bu dönemde 30 bin dolayında kişi şehrini terk etmek zorunda kaldı.
1995 yılından sonra artan işsizlik ve yoksulluktan kaynaklı Batmandan, İzmir, Antalya, İstanbul gibi şehirlere yoğun bir göç yaşandı.
2011 yılının başında Suriye’de başlayan iç huzursuzluk ile başlayan göçten Batman da nasiplendi.
Batman’a bir anda on binlerce Suriyeli yerleşti.
2014 yılında IŞİD’ın saldırısı üzerine Irak Şengal’den bin dolayında Ezidi mülteci, Batmana yerleşti.
Hatay Maraş depremi sonrasında da Batmana 20 bin dolayında depremzede yerleşti.
Batman, 2022 -2023’te yıllarında Avrupa Ülkelerine göç vermeye başladı.
Evet Batmanın 97 yıllık göç serüveni kısaca böyle.
Batman hem göç veren hem göç alan bir şehir yani.
İnsanları göçe zorlayan nedenlerin hepsi genelde trajediktir.
İnsanlar, zorunlu olmadıkça kurulu yaşam ve düzenlerinden kolay kolay vazgeçmezler.
Göç, hem terk edilen yer hem göç edilen yerlerde genelde olumsuz neticeler doğurmaktadır.
Hem ekonomik hem sosyal açıdan son derece karmaşık bir olgu olan kitlesel göçler, Batman’ın tarihi boyunca hep var olmuştur.
Her bir göç, içerisinde özgürlük arzusu, daha iyi bir gelecek sağlama hayallerini barındırmaktadır.
Batmana göç edenler ve Batmandan göç edenlerin hayalleri ne kadar gerçekleşti, onu tahmin etmek zor elbette.
Günümüzde halinden memnun olmayan insanlar, genelde göç etme seçeneğine başvuruyor.
Göçler, ekonomik, sosyal ve kültürel olduğu kadar politik olarak da derin değişimlere yol açmaktadır.
Göç süreci ve yarattığı değişimler, kentin kültürel ve sosyal yaşamında ciddi etkiler bırakmaktadır.
Göç ile birlikte kozmopolit bir yapıya kavuşan Batman, çarpık kentleşmeden tutun işsizlik ve kültürel yozlaşmaya kadar ciddi manada sorunlarla boğuşmaktadır.
Şehrimizde alınan ve verilen göçlerin, acı bir gerçeklik olduğu göz önünde bulundurulursa, buna acilen tedbirler almak gerekir.
Aksi takdirde Batman, kültürel, ekonomik ve sosyal kayıplar yaşamaya devam edecektir.