İğneden ipliğe her şeyin zamlandığı bir dönemden geçiyoruz.
Döviz ve Dolardaki artış, piyasadaki etkisini saniye saniye gösteriyor.
Mesela saman fiyatı bile Dolar’dan etkileniyor.
Samanın Dolarla bağlantısı da akaryakıt fiyatları ve işgücünün zamlanması ile bağlantılı.
Yani anlayacağınız Dolar arttıkça, enerji ve akaryakıt fiyatı buna bağlı olarak zam noktasında otomatiğe bağlandığı için onlar da zamlanıyor.
Enerji ve akaryakıt zamlandıkça, sudan ekmeğe her şey zamlanıyor.
Eskiden marketlerde reyon, kasa ve temizlik görevlileri vardı, yoğun zamlar üzerine şimdi de etiket değiştirme görevlisi var.
Çünkü neredeyse marketlerde satılan ürün fiyatları günlük ve saatlik değişebiliyor.
Esnaf da buna göre raftaki ürünlerin etiketini değiştiriyor.
Bu nedenle artık marketlerde etiketlerden sorumlu görevliler de çalışıyor.
Zam dalgasına bakıldığında en önemli görev de kendisinin.
Çünkü her etiket değişimi kazancın yükseltilmesi anlamına geliyor.
Fiyatlar inmiyor, her nedense hep yükseliyor.
Dolar ve altında düşüş olsa da zamlanan ürünlerin fiyatı yerinde sayıyor.
Dolar ve altın yükselişe geçtiğinde ise onlar da yükseliyor.
Zam furyası en çok dar gelirlileri vuruyor tabi.
Bazı yoksul insanlar evine neredeyse kuru ekmek getiremeyecek durumda.
Her ne kadar son bir ayda özellikle gıda maddelerinde ciddi bir artış gözetleniyorsa da aslında bir yıldan bu yana bir zam furyası söz konusu.
Son 10 ayda satır araları değinmelerim hariç, bu köşede yayımlanan 4 makalemde hayat pahalılığına ve zamlara değinmiştim.
Aşağıdaki her bir linki tıklayarak yazılarıma ulaşabilirsiniz.
https://www.batmansonsoz.net/yazi/bir-file-ne-kadara-dolar-7578.html
https://www.batmansonsoz.net/yazi/marketlerin-son-hilesi-7290.html
https://www.batmansonsoz.net/yazi/zam-yarisi-gittikce-kizisiyor-7180.html
https://www.batmansonsoz.net/yazi/yeni-yilda-zam-yagisi-7156.html
https://www.batmansonsoz.net/yazi/bu-yazi-talimat-uzerine-yazilmistir-7130.html
Piyasanın ve halkın nabzını en iyi tutan bizleriz.
Yazılarımda vatandaşların zamlar ve ekonomik gidişattan dolayı yaşadığı sıkıntılara defalarca değindim.
Ama kimse yazdıklarımızı, çizdiklerimizi, uyarılarımızı dikkate almaya gerek duymuyor.
Ekonomist olmaya gerek yok.
Şayet dar gelirli ve orta gelirli iseniz ekonomik gidişatı kolayca hissedebilirsiniz.
Hayat pahalılığı ile ilgili kamuoyunda tepkiler yükselince yeni yeni önlemler alınmaya başlandı.
Zammın müsebbibi olarak her ne kadar, dünyayı kasıp kavuran pandemi, küresel güçler, zincir marketler ve karaborsacılar olarak görünüyorsa da aslında birçok sebebi vardır.
Mesela kuraklık, yanlış tarım politikaları, dışa bağımlılık, aşırı derecede lüks yaşam ve tüketim gibi nedenler de görmezden gelinmemelidir.
Yaşanan hayat pahalılığın önüne geçmek için Türkiye Tarım Kredi Kooperatif Marketleri açmak, zincir marketleri denetim altında tutmak ve stokçulukla mücadele gibi bazı tedbirler alınmaya başlandı.
Ancak bunlar da zam artışlarını durduramadı.
Dolar ve altının yükselişi, fiyat artışı devletin yetkisinde olan enerji ve yakıt fiyatlarının yükselmesine nasıl etki ediyorsa, piyasada da zam noktasında aynı psikolojik etkiye neden oluyor.
Bu nedenle özellikle para borsasında acil bir istikrara gerek var.
Artan hayat pahalılığının sebeplerini teker teker ortadan kaldırmak gerekir.