Yaptığımız veya yerine getirmeye çalıştığımız ibadetler, neden ve niçin yaptığımızı, nasıl yapıldığı konusunda bilgi sahibi olmak en güzel olanıdır.
Ramazan ayına has olan bu ibadeti, bilenler için tekrar, bilmeyenlere de bilgilendirmek için Teravih namazı hakkında kısa ilmihal bilgilerini vermeye çalışayım:
"Terviha" nefsi rahatlatmak manasına gelir.
Çoğulu ise "Teravih" tir. Her dört rekat sonunda bir miktar oturup istirahat edildiği için "Terviha" denilmiştir.
Ramazana ayı boyunca yatsı namazından sonra kılınması mezheplerin ittifakı ile sünnet bir ibadettir.
Camide ve cemaatle kılınması da sünnettir.
Abdurrahman b. Avf'ın naklettiği bir hadiste Hz. Muhammed (s.a.s):
"Şüphesiz Allah Ramazan orucunu farz kıldı. Ben de Ramazan gecelerini ihya etmeyi sünnet kıldım. Her kim inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan'ı oruçla, gecelerini namazla ihya ederse, anasından doğduğu gün gibi günahlarından temizlenmiş olur" buyurmaktadır.
Teravih namazının mezheplere göre mahiyeti hakkında kısa bilgiler vereyim.
Hanefi mezhebi:
Ramazan ayı süresince, erkek ve kadınlara sünnet olan, ruha ve bedene afiyet sunan, bedenle ruh arasında dengeyi ayakta tutmayı amaçlayan namazlardan biri de Teravih'tir.
Her dört rekâtın sonunda oturup biraz dinlenerek, dört defa (toplamda yirmi rek'at) dinlenerek kılınan namazdır.
Vakti; yatsı namazından sonra vitir namazından önce fecri doğuncaya kadardır.
Gecenin üçte biri geçtikten sonra kılmak müstahabdır. Her iki terviha (selamdan sonra ki zaman) arasında isteyen tespih ile meşgul olur, isterlerse susup beklerler.
Cemaatle kılınması, Sünnet-i kifayedir. Bir mahalle veya kasabada birkaç kişi bu cemaati oluşturup Teravih kılarlarsa, cemaati katılmayıp evinde kılanlar sünneti terk edilmiş sayılmaz (Et- Tebyin/Zeylai-El Muhit/ Raduyyidin Serahisi) Ancak bir belde veya mahallede cemaatle Teravih namazı kılınmazsa herkes günahkâr olur ve sünnet terk etmiş olur.
Evinde cemaat’le Teravih namazını kılan cemaatin sevabını alır. Bir camide iki ayrı teravih namazı kılınması veya bir kişinin bir günde farklı iki camide iki defa teravih namazını kılması da mekruhtur.
Teravih namazın hatim kılınması sünnettir.
Hatimle kılınmayan camilerde rekatlarda ayni ölçü ve uzunlukta okumak mustahaptır.
Elem tere suresinden aşağısını veya sadece İhlas suresini okumasını alimler uygun görmüşlerdir. Tadili erkene uymak şartı ile seri bir biçimde kılınabilir. Teravih namazının kazası yoktur.
Şafii mezhebi;
Ramazanın sünnetlerindendir. Erkek ve kadınlara teravih namazı sünnetti müekkede’dir.
Azı iki, çoğu yirmi rekâttır.
Vakti, yatsı namazından sonra başlar fecre kadar devam eder. Cemaatle kılınması sünnettir, tek başına kılan, bu sünnetten mahrumdur.
İki rekâtta bir selam verilir, aksi takdirde teravih olmaz.
Selamlar arasında Salâvat’ı Şerife yahut başka bir zikir getirmek sünnet değil bid'attır.
Ancak zikir ve salâvatlar teravih namazı sünnet kastedilmeden yapılması matluptur. Vakti çıkıp kılınmayan teravih namazını kaza etmek gerekir.
Bir defa da olsa hatimle teravih kılmak sünnettir.
Teravih namazlarını eksiksiz camide kılan kimse, bin aydan daha hayırlı olan "Kadir" gecesini de ihya etmiş olur.
Haydi camileri doldurup teravihlerimizi orada kılalım, kim bilir belki bir sonraki Ramazana ve de teravihe ömrümüz yetmeye bilir, bu son Ramazanımız ve de Teravihimiz olabilir.
Dua ve selamlarla
Kaynaklar;
1-Ömer Nasuhi Bilmen
2-Kaynakları ile islam fıkhı celal Yıldırım
3-Mezheb-ül Erbaa Abdurrahman Ceziri
4- Şafii ilmihali Halil Güvenç